Er zijn vragen gerezen over het gehalte aan 4-MEI in sommige frisdranken
Hoeveelheden van een bijproduct van een karamelkleurstof voor levensmiddelen, 4-methylimidazool (4-MEI), zijn in de VS zo hoog in frisdranken en worden in voldoende hoeveelheden geconsumeerd dat zij het risico op het ontstaan van kanker kunnen verhogen. Dit blijkt uit een gezamenlijke analyse van de Johns Hopkins University in Maryland en het Amerikaanse Consumer Reports, waaruit blijkt dat wettelijke maatregelen nodig zijn om de hoeveelheid 4-MEI in deze levensmiddelenkleurstof te beperken. De studie is echter met scepsis ontvangen door onderzoekers en de industrie.
In de nieuwe studie, bouwden onderzoekers voort op een analyse van 4-MEI concentraties in 11 verschillende frisdranken om de blootstelling aan de chemische stof van karamelkleurige frisdranken te schatten. Vervolgens modelleerden ze de potentiële kankerlast in verband met de regelmatige consumptie van deze dranken in de VS.
Zij beweren dat routineconsumptie van frisdranken met deze kleur “overmatige kankerrisico’s” lijkt op te leveren die hoger zijn dan één geval per 1 miljoen blootgestelde personen, wat een algemeen aanvaardbaar risico is dat door sommige Amerikaanse regelgevende instanties wordt gebruikt. De onderzoekers ontdekten dat de consumptie van Malta Goya, Pepsi, Diet Pepsi en Pepsi One resulteerde in een blootstelling aan 4-MEI van meer dan 29µg/dag met bijbehorende risico’s van meer dan één extra geval per 10.000 blootgestelde personen, wat suggereert “dat het risico de drempelwaarde ver kan overschrijden”.
De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft echter gezegd dat het beschikbare bewijs niet aantoont dat 4-MEI een onmiddellijk of kortetermijngevaar oplevert bij de niveaus die in voedsel en drank worden aangetroffen. De FDA wijst erop dat een twee jaar durend onderzoek in muizen naar de consumptie van 4-MEI een verhoogde incidentie van bepaalde longkankers aantoont, maar dat het onderzoek bij knaagdieren niveaus van 4-MEI gebruikte die de huidige schattingen van de blootstelling van de mens ver overtreffen. De FDA zegt dat het momenteel alle beschikbare gegevens over de veiligheid van 4-MEI herziet.
Taka Shibamoto, een professor in de voedingschemie en milieutoxicologie aan de Universiteit van Californië, Davis, VS, is sceptisch over de nieuwe analyse. Hij zegt dat de huidige informatie over de carcinogeniteit van 4-MEI alleen is gebaseerd op dierstudies en stelt dat grote epidemiologische studies nodig zijn om te bepalen of die bevindingen zich vertalen naar mensen. Er is geen bewijs dat 4-MEI kanker veroorzaakt bij mensen”, zegt Shibamoto tegen Chemistry World. Hij zegt dat mensen ‘onredelijke hoeveelheden’ 4-MEI in frisdranken zouden moeten consumeren om de dierstudies die kankerverwekkendheid suggereren te evenaren. ‘Op dit moment is het niet nodig om mensen tegen je in het harnas te jagen of bang te maken door etikettering.’
Pepsico bekritiseerde de studie omdat deze verouderde informatie zou bevatten. “De 4-MEI-cijfers die in deze studie worden vermeld, weerspiegelen niet wat momenteel op de Amerikaanse markt verkrijgbaar is”, voegde het bedrijf eraan toe. Goya Foods gaf naar verluidt een soortgelijke verklaring af.
Buiten de VS beoordeelde de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid in 2011 het risico op 4-MEI als gevolg van het gebruik van karamelkleurstoffen en concludeerde dat de menselijke blootstelling aan de chemische stof in Europa ruim onder het drempelniveau lag en dat deze karamelkleurstoffen noch genotoxisch, noch carcinogeen zijn. In 2012 heeft het agentschap de blootstelling van de consument aan 4-MEI als gevolg van het gebruik van caramelkleuren opnieuw beoordeeld en de veiligheid ervan bevestigd.