Introduction to Vietnamese Pronouns
Zoals we eerder in de Grammatica lessen hebben geleerd, is de Vietnamese zinsbouw vergelijkbaar met die van het Engels.
Een van de uitdagingen die je kunnen belemmeren om snel vooruitgang te boeken met je Vietnamees is…voornaamwoorden. Hun gebruik is niet anders dan in het Engels, alleen zijn er veel verschillende Vietnamese woorden voor elk Engels voornaamwoord (I, You, etc.). En de verschillende woorden zijn niet altijd uitwisselbaar.
De grammaticale redenen voor verschillende Vietnamese woorden voor hetzelfde woord, zeg I, zijn, ten eerste, om het verschil in leeftijd uit te drukken, wat cultureel een “big deal” is; en ten tweede, om de 2 geslachten uit te drukken.
En een verdere complicatie is dat in verschillende regio’s (Noord, Midden, Zuid) lokale woorden op grote schaal worden gebruikt voor voornaamwoorden (wat niet waar is voor de meeste andere Vietnamese woorden).
Maar er is niets om bang voor te zijn, want na het afronden van deze les, zou je de nodige gemeenschappelijke woorden kennen om in bijna elke situatie te gebruiken, en overal in Vietnam begrepen te worden.
Laten we leren hoe je Vietnamese voornaamwoorden zegt door te beginnen met het paar ‘Ik – Jij’.
Zeg ik, jij in het Vietnamees
Vanuit mijn ervaring is het meestal effectiever om dit onderdeel te leren door onze gedachten te verleggen van het stellen van vragen als Hoe zeg ik ‘ik’ in het Vietnamees? of Hoe zeg ik ‘jij’ in het Vietnamees? In plaats daarvan is het nuttig om de vraag te stellen: Wat is het juiste woord om te verwijzen naar de oudere/jongere persoon van gesprek?.
Om te zien waarom de laatste een meer geschikte vraag is, laten we eens kijken naar de volgende tabel:
Vietnamese woorden voor Ik en Jij in verschillende situaties
Woord voor Ik – Woord voor Jij | Wanneer te gebruiken |
Tôi – Bạn | ‘Ik’ en ‘Jij’ zijn min of meer even oud |
Em – Chị | ‘Ik’ ben jonger dan ‘Jij’ en ‘Jij’ is vrouwelijk |
Chị – Em | ‘I’ is ouder dan ‘You’ en ‘I’ is vrouwelijk |
Em – Anh | ‘I’ is jonger dan ‘U’ en ‘U’ is mannelijk |
Anh – Em | ‘Ik’ is ouder dan ‘U’ en ‘Ik’ is mannelijk |
Zoals uit bovenstaande tabel kan worden opgemaakt, als ‘U’ ouder bent (dan ‘ik’) en vrouwelijk, is het juiste woord chị. En interessant genoeg is het woord voor ‘ik’ ook chị als ‘ik’ vrouwelijk zou zijn en ouder dan ‘jij’.
Lees ter illustratie het volgende voorbeeld:
Mai (vrouwelijk, ouder dan Huy): Em đang đi đâu đấy? (Waar ga je heen?)
Huy (man): Em đang đi học. Còn chị? (Ik ga naar school. En jij?)
Mai: Chị đang đi đến cơ quan. (Ik ga naar kantoor)
In dit gesprek is Mai ouder dan Huy, dus Mai verwijst naar Huy met behulp van het woord em in de eerste regel. Bij het beantwoorden van Mai’s vraag verwijst Huy naar zichzelf met hetzelfde woord em!
In regel 2 zien we opnieuw dat Huy het woord chị gebruikt om naar Mai te verwijzen terwijl Mai datzelfde woord ook gebruikt om naar zichzelf te verwijzen in de 3e regel.
Dus we weten hoe we onszelf en de ander moeten aanspreken in het geval van gelijke of matig verschillende leeftijden, d.w.z. binnen het bereik van 10 jaar. Het getal 10 is niet in steen gehouwen, maar bij benadering. Dus zolang je het gevoel hebt dat beide personen tot dezelfde ‘generatie’ behoren, is het gepast.
Volgende, laten we de woorden leren die we moeten gebruiken wanneer het verschil in leeftijd aanzienlijk is.
Zeg ik – jij wanneer er een significant verschil in leeftijd is
Woord voor ‘ik’ – Woord voor ‘jij’ | Leeftijdsrelatie |
Em – Cô/Bác | De andere persoon is veel ouder dan jij, maar nog niet erg oud (ziet er jonger uit dan 70?). Voor vrouwen. |
Em – Chú/Bác | Hetzelfde als hierboven, maar dan voor mannen. |
Con – Bà | De ander is echt veel ouder dan u (ziet er ouder uit dan 70?) |
Con – Ông | Hetzelfde als hierboven, maar dan voor mannen. |
Zoals u uit bovenstaande tabel kunt opmaken, zou u het woord cô gebruiken in situaties waarin de andere persoon vrouw is, en heel wat ouder dan u. Het is ook ditzelfde woord cô dat door de andere persoon zou worden gebruikt om naar zichzelf te verwijzen wanneer zij met u praat. Zij kan een ander woord gebruiken, maar het moet gelijkwaardig zijn aan cô. En aangezien cô het meest voorkomende woord is voor deze situatie, kunt u dit woord gewoon leren om te beginnen.
En de interessante observatie is dat als u het woord cô niet wilt onthouden om te gebruiken voor vrouwen, en chú voor mannen, u gewoon het woord bác kunt onthouden, dat zowel voor mannen als voor vrouwen kan worden gebruikt. In de praktijk kan het woord bác populairder zijn dan chú in het geval van het aanspreken van mannen, terwijl cô meer wordt gebruikt voor vrouwen.
Omdat zo ongeveer geen enkele uitleg zo illustratief kan zijn als een goed concreet voorbeeld, laten we nog een voorbeeld doornemen van een korte dialoog waarin een jongeman genaamd Trung praat met een zeer bejaard echtpaar.
Trung: Ông bà đang nấu gì vậy? (Opa Oma kookt wat?)
Het oude echtpaar: Ông bà đang nấu xôi. (Opa oma kookt kleefrijst)
In dit voorbeeld verwijst Trung naar het oudere echtpaar als ông bà, door de woorden ông en bà naast elkaar te gebruiken om naar het echtpaar te verwijzen. Bij het beantwoorden van Trung’s vraag, gebruikt het oudere echtpaar zelf dezelfde uitdrukking ‘ông bà’ om naar zichzelf te verwijzen.
Als alles tot nu toe duidelijk voor u is geweest: Gefeliciteerd! Je hebt de handigheid van Vietnamese voornaamwoorden. Echt waar.
Voordat we deze sectie afsluiten, is het de moeite waard te herhalen dat een van de beslissende factoren bij het kiezen van het juiste woordpaar is het leeftijdsverschil van de 2 sprekers, niet de absolute leeftijd. Als je een man van 45 bent, zou een jonge kerel van 20 je anh noemen, maar je middelbare school vrienden, die ook 45 jaar oud zijn, zouden zeker niet naar je verwijzen met anh, omdat je voor hen niet ouder bent.
De volgende video van Donna Vo zou je helpen om nog eens door te nemen wat we tot nu toe hebben doorgenomen.
Zeg Hij, Zij in het Vietnamees
Het minder goede nieuws is dat net als voor de voornaamwoorden Ik en Jij die we hierboven hebben geleerd, er veel verschillende vertalingen zijn voor Hij en Zij, ook afhankelijk van de leeftijdsrelatie tussen de spreker en de bedoelde persoon en het geslacht van de bedoelde persoon (en merk op dat het Engels ook 2 woorden heeft: zij voor vrouwelijk en hij voor mannelijk.
Het absoluut fantastische nieuws is dat je al die woorden al hebt geleerd! De volgende tabel bevestigt waarom.
He, She in Vietnamese
+ ấy (of ta).
Om dingen duidelijk te maken, wat is de uitdrukking voor hij als de man ouder is dan jij?
Om tot het juiste antwoord te komen, wat is het woord om te verwijzen naar een oudere man met wie je praat? Het is anh, toch? (Als je het fout hebt, bekijk dan het gedeelte over ‘Ik’ en ‘Jij’ hierboven).
Dus de uitdrukking voor hij is dan… anh + ấy = anh ấy. Wat als hij jonger is dan jij? Het antwoord is em ấy.
Om er zeker van te zijn dat alles absoluut goed begrepen is, hoe zou je She likes chatting with friends vertalen? Het antwoord staat hieronder:
Cô ấy | thích trò chuyện | với bạn bè |
Zij | kletst graag | met vrienden |
U (meervoud), Wij en Zij
In dit gedeelte leren we hoe we naar een groep mensen kunnen verwijzen.
We hebben in deel 1 hierboven geleerd dat er veel woorden zijn voor de (enkelvoudige) U, zoals em, anh en chị. Om van You meervoud te maken om te verwijzen naar de vele mensen met wie je praat, voegen we simpelweg het woord các toe.
Volgende, laten we het hebben over het voornaamwoord They, aangezien het een vergelijkbare regel deelt als het meervoud You. De standaard vertaling is họ of bọn họ. In gevallen waarin ze alleen uit mannen of alleen uit dames bestaan, vertalen we ze normaal gesproken op een andere manier om dit expliciet aan te geven.
They (all ladies) ‘các’ +
Dus wat betekent het bovenstaande? Het betekent dat je het juiste woord moet kiezen voor het voornaamwoord hij, afhankelijk van de leeftijdsrelatie. Bijvoorbeeld, als het een groep mannen is die allemaal ouder zijn dan jij, dan zou de juiste zin các + anh ấy zijn. Nogmaals, anh ấy is de vertaling van hij als u verwijst naar oudere mannen.
Wat moet u gebruiken voor zij als sommigen van hen ouder zijn dan u, terwijl sommigen jonger zijn? Als sommigen van hen ouder zijn dan u, denk ik dat u het niet erg zou vinden naar de groep als geheel te verwijzen alsof ze bestonden uit mensen die allemaal ouder waren dan u. Zou je dat wel willen?
Tot slot, laten we eens kijken hoe we wij in het Vietnamees zeggen:
Zo zou bijvoorbeeld een groep kinderen die met hun leraar praten, naar zichzelf verwijzen als tụi em of bọn em. Een groep oudere studenten zou tụi anh gebruiken in de plaats van wij wanneer ze met de jongere studenten praten.
Enig voorbehoud bij het gebruik van voornaamwoorden
In deze les hebben we geleerd hoe we de verschillende voornaamwoorden moeten uitspreken: ik, jij, hij, zij, wij, jij, zij. Er is één ding waarvan je je nu bewust moet zijn, en dat is dat er veel verschillende woorden zijn voor elk van de Engelse voornaamwoorden, voornamelijk om 2 redenen: leeftijd en geslacht.
Het eerste punt waar ik je aan wil herinneren is dat in de gevallen waar er verschillende woorden zijn voor mannelijk en vrouwelijk, neem alsjeblieft de tijd om het juiste woord te gebruiken. Anders denken ze misschien dat u in de war bent over hun geslacht…Grapje.
Voor de leeftijd moet u echter echt enige voorzichtigheid betrachten. En de reden is dat als je met een ouder persoon praat, die het woord anh voor mannelijk of chị voor vrouwelijk nodig heeft, maar je gebruikt in plaats daarvan het woord em. Hierdoor zou de andere persoon denken dat je hem/haar niet respecteert en dit is zeker een van de fouten die je niet wilt maken (tenzij je opzettelijk niet respectvol bent). En als de andere persoon een man is, is het ongetwijfeld geen triviale fout.
In onze discussie in sectie 1, zeiden we dat je anh of chị zou gebruiken als de andere persoon ouder is dan jij. Maar als u ook maar de geringste twijfel hebt of u of zij ouder zijn, beschouw hen dan als ouder en gebruik het juiste woord. Dat is de korte en eenvoudige manier om gelijk te krijgen.
Nu, laten we eens wat dieper ingaan op de dynamiek achter waarom het gebruik van het juiste woord noodzakelijk is. Als de persoon tegen wie je praat een man is, laat je door hem aan te spreken met anh zien dat je hem hoog waardeert, omdat het woord is geëvolueerd tot een symbool van kracht, en niet slechts een taalkundige manier is om te verwijzen naar iemand die ouder is dan jij. Als zodanig ligt het voor de hand dat je elke gelegenheid aangrijpt om het woord anh te gebruiken om te verwijzen naar een man met wie je praat, vooral in een zakelijke omgeving. En je zou zien dat ze ook naar jou verwijzen met anh of chị. Het is beleefd en wordt dagelijks gebruikt door de lokale bevolking, dus je zou het moeten volgen.
Als de andere persoon een dame is, gaat de wind in de tegenovergestelde richting. Vietnamese vrouwen, zoals vrouwen overal elders, willen in de ogen van mannen als “jong” worden gezien. Dus als je een man bent en ouder dan de dame, gebruik dan zeker het woord em om naar haar te verwijzen. En zelfs als je jonger bent maar het leeftijdsverschil is klein, gebruik em ook. En als ze ooit zegt dat je jonger bent dan zij, feliciteer haar dan met het feit dat ze er zo jong uitziet (dat je je vergist had dat ze jonger is dan jij). Het werkt gewoon.
In zakelijke settings kan het echter veiliger zijn om chị te gebruiken wanneer het onduidelijk is wie jonger is.
My, Your, Our in Vietnamese
Vietnamese taal heeft niet echt een direct equivalent van bezittelijke voornaamwoorden zoals My, Your, enz. Dit betekent dat als je bijvoorbeeld ‘my’ wilt zeggen, je ‘of me’ of ‘belonging to me’ zou zeggen als je het letterlijk naar het Engels vertaalt. En de Vietnamese vertaling van ‘van’ of ‘behorend bij’ is của.
Jouw = của +
De bovenstaande regel geldt voor alle andere gevallen: zijn, haar, onze, zijn, hun, enz.
Om te oefenen, laten we de zin eens vertalen: Dit is mijn vriend, John. De tabel hieronder verklaart de vertaling:
Đây là | người bạn | của tôi | , John |
Dit is | de vriend | van mij | , John |
Me, You, Us in het Vietnamees
Het kan niet beter: hetzelfde woord voor ‘ik’ wordt gebruikt voor ‘mij’. Hetzelfde woord voor ‘wij’ wordt gebruikt voor ‘ons’. Hetzelfde geldt voor andere voornaamwoorden. Wat een goed nieuws!
Mary | loves | him |
Mary | yêu | anh ấy |
He | heeft | Mary |
Anh ấy | yêu | Mary |
Samenvatting
Het lijdt geen twijfel dat dit een moeilijke les is. Lees hem dus zo vaak als nodig is. En als u vragen hebt, schrijf ze dan in het gedeelte voor opmerkingen hieronder.
De belangrijkste punten in deze les zijn:
- Er zijn verschillende Vietnamese woorden voor elk Engels voornaamwoord, afhankelijk van de leeftijdsrelatie en het geslacht van de persoon tegen wie u praat.
- De gebruikelijke canonieke Vietnamese woorden voor I – You zijn tôi, bạn, anh, chị, en em, enz. Andere voornaamwoorden: hij, zij, wij, zij zijn gebaseerd op de woorden voor ik en jij.
- In een zakelijke omgeving is het beleefd om naar uw medewerkers te verwijzen als anh en chị
- De manier om mijn in het Vietnamees te zeggen is: behorend tot mij of van mij. Hetzelfde geldt voor jouw, zijn, haar, onze, hun.
- In het Vietnamees wordt hetzelfde woord gebruikt voor zowel onderwerp als voorwerp voornaamwoorden: ik en mij, hij en hem, enz.
- Dit hebben we niet helemaal gezegd: het woord voor Het en Zijn is Nó.