FARMAKOLOGIA KLINICZNA
Farmakologia człowieka
Wchłanianie
Badania stężenia w surowicy krwi po podaniu doustnym 150 mg klindamycyny chlorowodorku u 24 dorosłych, zdrowych ochotników wykazały, że klindamycyna była szybko wchłaniana po podaniu doustnym. Średni szczytowy poziom w surowicy wynoszący 2,50 mcg/mL został osiągnięty w ciągu 45 minut; poziomy w surowicy wynosiły średnio 1,51 mcg/mL po 3 godzinach i 0,70 mcg/mL po 6 godzinach. Wchłanianie dawki doustnej jest praktycznie całkowite (90%), a jednoczesne podawanie pokarmu nie zmienia znacząco stężenia w surowicy; stężenie w surowicy było jednolite i przewidywalne u różnych osób i po różnych dawkach. Badania stężenia leku w surowicy po podaniu wielokrotnych dawek chlorowodorku klindamycyny przez okres do 14 dni nie wykazują dowodów na kumulację lub zmieniony metabolizm leku. Dawki do 2 gramów klindamycyny na dobę przez 14 dni były dobrze tolerowane przez zdrowych ochotników, z wyjątkiem tego, że częstość występowania działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego jest większa w przypadku większych dawek.
Dystrybucja
Stężenia klindamycyny w surowicy zwiększały się liniowo wraz ze wzrostem dawki. Stężenia w surowicy przekraczają MIC (minimalne stężenie hamujące) dla większości wskazanych organizmów przez co najmniej sześć godzin po podaniu zwykle zalecanych dawek. Klindamycyna jest szeroko rozprowadzana w płynach ustrojowych i tkankach (w tym w kościach). W płynie mózgowo-rdzeniowym nie osiąga się znaczących poziomów klindamycyny, nawet w obecności zapalenia opon mózgowych.
Wydalanie
Średni biologiczny okres półtrwania wynosi 2,4 godziny. Około 10% bioaktywności jest wydalane z moczem, a 3,6% z kałem; pozostała część jest wydalana w postaci bioaktywnych metabolitów.
Specjalne populacje
Nieprawidłowa czynność nerek
Półokres półtrwania klindamycyny w surowicy jest nieznacznie zwiększony u pacjentów z wyraźnie zmniejszoną czynnością nerek. Hemodializa i dializa otrzewnowa nie są skuteczne w usuwaniu klindamycyny z surowicy.
Stosowanie u osób w podeszłym wieku
Badania farmakokinetyczne u ochotników w podeszłym wieku (61 do 79 lat) i młodszych dorosłych (18 do 39 lat) wskazują, że sam wiek nie wpływa na farmakokinetykę klindamycyny (klirens, okres półtrwania eliminacji, objętość dystrybucji i pole powierzchni pod krzywą stężenia w surowicy w czasie) po dożylnym podaniu fosforanu klindamycyny. Po doustnym podaniu chlorowodorku klindamycyny, okres półtrwania eliminacji wydłuża się do około 4 godzin (zakres 3,4 do 5,1 h) u osób w podeszłym wieku w porównaniu do 3,2 godzin (zakres 2,1 do 4,2 h) u młodszych osób dorosłych. Stopień wchłaniania nie różni się jednak w poszczególnych grupach wiekowych i nie jest konieczna zmiana dawkowania u osób w podeszłym wieku z prawidłową czynnością wątroby i prawidłową (dostosowaną do wieku) czynnością nerek.
Mikrobiologia
Clindamycyna hamuje syntezę białek bakteryjnych poprzez wiązanie się z podjednostką 50S rybosomu. Wykazuje aktywność wobec Gram-dodatnich aerobów i anaerobów oraz niektórych Gram-ujemnych anaerobów. Klindamycyna jest bakteriostatyczna. Oporność krzyżowa między klindamycyną a linkomycyną jest całkowita. Wykazano antagonizm in vitro między klindamycyną a erytromycyną. Indukowana oporność na klindamycynę została zidentyfikowana u gronkowców opornych na makrolidy i paciorkowców beta-hemolizujących. Izolaty tych organizmów oporne na makrolidy powinny być badane w kierunku oporności indukowanej klindamycyną za pomocą testu strefy D.
Wykazano, że klindamycyna jest aktywna wobec większości izolatów następujących drobnoustrojów, zarówno in vitro, jak i w zakażeniach klinicznych, zgodnie z opisem w punkcie WSKAZANIA I STOSOWANIE.
Gram-dodatnie aeroby
Staphylococcus aureus (szczepy wrażliwe na metycylinę)
Streptococcus pneumoniae (szczepy wrażliwewrażliwe szczepy)
Streptococcus pyogenes
Anaerobes
Prevotella melaninogenica
Fusobacterium necrophorum
Fusobacterium nucleatum
Peptostreptococcus anaerobius
Clostridium perfringens
Co najmniej 90% wymienionych poniżej drobnoustrojów wykazuje in vitro minimalne stężenia hamujące (MIC) mniejsze lub równe punktowi załamania MIC wrażliwości na klindamycynę dla organizmów o podobnym typie do przedstawionych w tabeli 1. Jednakże skuteczność klindamycyny w leczeniu klinicznych zakażeń wywołanych przez te mikroorganizmy nie została ustalona w odpowiednich i dobrze kontrolowanych badaniach klinicznych.
Gram-dodatnie aeroby
Staphylococcus epidermidis (szczepy wrażliwe
Streptococcus agalactiae
Streptococcus anginosus
Streptococcus oralis
Streptococcus oralis
.
Streptococcus mitis
Anaerobes
Prevotella intermedia
Prevotella bivia
Propionibacterium acnes
Micromonas („Peptostreptococcus”) micros
Finegoldia („Peptostreptococcus”) magna
Actinomyces israelii
Clostridium clostridioforme
Eubacterium lentum
Metody badania wrażliwości
Gdy są dostępne, laboratorium mikrobiologii klinicznej powinno dostarczać lekarzowi łączne wyniki testów wrażliwości in vitro na leki przeciwdrobnoustrojowe stosowane w lokalnych szpitalach i obszarach praktyki jako okresowe raporty opisujące profil wrażliwości patogenów szpitalnych i nabytych we wspólnocie. Raporty te powinny pomóc lekarzowi w wyborze najbardziej skutecznego środka przeciwdrobnoustrojowego.
Techniki rozcieńczeń
Metody ilościowe są stosowane do określania minimalnych stężeń hamujących (MIC) środków przeciwdrobnoustrojowych. Te MIC zapewniają oszacowanie wrażliwości bakterii na związki przeciwdrobnoustrojowe. Wartości MIC powinny być określane przy użyciu standardowej procedury opartej na metodzie rozcieńczeniowej (bulion, agar lub mikrorozcieńczenia)1,2 lub równoważnej, z wykorzystaniem standardowego inokulum i stężenia klindamycyny. Wartości MIC powinny być interpretowane zgodnie z kryteriami podanymi w tabeli 1.
Techniki dyfuzyjne
Metody ilościowe, które wymagają pomiaru średnic stref, również zapewniają odtwarzalne szacunki wrażliwości bakterii na związki przeciwdrobnoustrojowe. Procedura standaryzowana1,3 wymaga użycia standaryzowanych stężeń inokulum. Procedura ta wykorzystuje krążki papierowe impregnowane 2 mcg klindamycyny do badania wrażliwości mikroorganizmów na klindamycynę. Sprawozdania z laboratorium dostarczające wyniki standardowego jednodyskowego testu wrażliwości z użyciem krążka z klindamycyną o stężeniu 2 mcg należy interpretować zgodnie z kryteriami podanymi w tabeli 1.
|
Patogen |
Kryteria interpretacji wrażliwości |
|||||
|
Minimalne stężenia hamujące (MIC w mcg/mL) |
Dysk Dyfuzja (średnice stref w mm) |
|||||
|
S |
I |
R |
S |
I |
R |
|
|
Staphylococcus spp. |
≤ 0.5 |
1 do 2 |
≥ 4 |
≥ 21 |
15 do 20 |
≤ 14 |
|
Streptococcus pneumoniae i inne Streptococcus spp. |
≤ 0.25 |
≥ 1 |
≥ 19 |
16 do 18 |
≤ 15 |
|
|
Bakterie beztlenowe |
≤ 2 |
≥ 8 |
. NA |
NA |
NA |
|
NA = nie dotyczy
Zgłoszenie „Podatny” wskazuje, że patogen prawdopodobnie zostanie zahamowany, jeśli związek przeciwdrobnoustrojowy we krwi osiągnie stężenia zwykle osiągalne. Raport „Pośredni” wskazuje, że wynik powinien być uznany za niejednoznaczny i, jeżeli mikroorganizm nie jest w pełni wrażliwy na alternatywne, klinicznie wykonalne leki, badanie powinno być powtórzone. Kategoria ta sugeruje możliwe zastosowanie kliniczne w miejscach ciała, w których lek jest fizjologicznie skoncentrowany lub w sytuacjach, w których mogą być stosowane wysokie dawki leku. Ta kategoria zapewnia również strefę buforową, która zapobiega temu, aby małe, niekontrolowane czynniki techniczne powodowały duże rozbieżności w interpretacji.
Raport „Oporny” wskazuje, że nie jest prawdopodobne, aby patogen został zahamowany, jeśli związek przeciwdrobnoustrojowy we krwi osiągnie stężenia zwykle osiągalne; należy wybrać inną terapię.
Kontrola jakości
Standaryzowane procedury badania wrażliwości wymagają stosowania kontroli laboratoryjnych w celu monitorowania i zapewnienia dokładności i precyzji dostaw i odczynników stosowanych w oznaczeniu oraz technik osób wykonujących badanie.1,2,3,4 Standardowa klindamycyna w proszku powinna zapewniać zakresy MIC podane w tabeli 2. W przypadku techniki dyfuzyjno-krążkowej z użyciem krążka zawierającego 2 mcg klindamycyny powinny być osiągnięte kryteria podane w Tabeli 2.
|
Akceptowalne zakresy kontroli jakości |
||
|
QC szczepu |
Minimalne stężenie hamujące (mcgg) Zakres stężeń hamujących (mcg/mL) |
Zakres dyfuzji tarczowej (średnice stref w mm) |
|
Kiedy badać Patogeny tlenowe |
||
|
Staphylococcus aureus ATCC 29213 |
0.06 do 0.25 |
NA |
|
Staphylococcus aureus ATCC 25923 |
. NA |
24 do 30 |
|
Streptococcus pneumoniae ATCC 49619 |
0.03 do 0,12 |
19 do 25 |
|
Przy badaniu Anaerobes |
||
|
Bacteroides fragilis ATCC 25285 |
0.5 do 2 |
NA |
|
Bacteroides thetaiotaomicron ATCC 29741 |
. 2 do 8 |
NA |
|
Eubacterium lentum ATCC 43055 |
0.06 do 0,25 |
NA |
NA = Nie dotyczy
ATCC® jest zastrzeżonym znakiem towarowym American Type Culture Collection
.