- Co to jest gaz łupkowy i ile go jest na świecie?
Gaz łupkowy jest formą gazu naturalnego (głównie metanu), występującego pod ziemią w skałach łupkowych. Jest on klasyfikowany jako „niekonwencjonalny”, ponieważ znajduje się w łupkach, mniej przepuszczalnej formacji skalnej niż piaskowce, mułowce czy wapienie, w których występuje gaz „konwencjonalny”, i jest zazwyczaj rozprowadzany na znacznie większym obszarze. Nie przepływa on łatwo.
W 2015 roku łączna ilość nieudokumentowanych, technicznie wydobywalnych rezerw gazu łupkowego została oszacowana na 214,6 bilionów metrów sześciennych (tcm), w 46 krajach.
Oczekuje się, że do 2040 roku gaz łupkowy będzie stanowił 30 procent światowej produkcji gazu ziemnego.
- Jak wydobywa się gaz łupkowy poprzez szczelinowanie hydrauliczne („fracking”)?
Szczelinowanie hydrauliczne – powszechnie znane jako fracking – jest procesem stosowanym do wydobycia gazu łupkowego. W skałach łupkowych wierci się głębokie otwory, a następnie wykonuje się wiercenia poziome, aby uzyskać dostęp do większej ilości rezerw gazu, ponieważ rezerwy łupków są zazwyczaj rozmieszczone poziomo, a nie pionowo. Płyny szczelinujące zawierające piasek, wodę i chemikalia są następnie wpompowywane pod wysokim ciśnieniem do wywierconych otworów, aby otworzyć szczeliny w skale, umożliwiając przepływ uwięzionego gazu przez szczeliny do studni zbiorczych. Stamtąd jest on przesyłany rurociągami do wykorzystania komercyjnego. Stopy odzysku gazu łupkowego są znacznie niższe niż w przypadku gazu konwencjonalnego.
- Jakie są główne skutki środowiskowe szczelinowania?
W USA istnieją pewne niepotwierdzone dowody na skażenie wody metanem w wyniku szczelinowania. W Wielkiej Brytanii ryzyko skażenia zasobów wodnych jest uważane za stosunkowo niskie, biorąc pod uwagę odległość między warstwami wodonośnymi i głębokość, na jakiej odbywa się szczelinowanie. Eksperci sugerują, że skażenie wody jest bardziej prawdopodobne w wyniku wycieków na powierzchnię ziemi lub pęknięć w studniach umożliwiających wyciek – ryzyko, na które narażone jest każde wydobycie ropy i gazu – i można podjąć działania zapobiegawcze. Szczelinowanie wymaga stosunkowo dużych ilości wody, a zatem wydobycie wody może mieć wpływ na dostawy na poziomie lokalnym.
Chociaż gaz łupkowy emituje niższe poziomy gazów cieplarnianych podczas spalania niż węgiel, istnieją obawy, że wydobycie gazu łupkowego może podważyć zobowiązania dotyczące zmian klimatu, jeśli zastąpi wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Ponadto podczas wydobycia gazu łupkowego możliwe są pewne wycieki metanu, dlatego wymagane jest staranne monitorowanie i kontrole.
Inne obawy dotyczą wpływu na społeczność lokalną poprzez potencjalne zanieczyszczenie hałasem, zwiększony ruch drogowy (ze względu na ruch ciężarówek), szkody w środowisku naturalnym i przestrzeń wymaganą do prowadzenia odwiertów.
- Czy szczelinowanie może powodować trzęsienia ziemi?
Niezależna ocena przeprowadzona przez Royal Society i Royal Academy of Engineering w Wielkiej Brytanii w 2011 r. stwierdziła, że wydobycie gazu łupkowego, gdzie duże ilości wody są pompowane pod powierzchnię, może w zasadzie powodować małe trzęsienia ziemi w pewnych warunkach, ale jest mało prawdopodobne, aby prowadziły one do szkód. W raporcie zauważono, że ryzyko aktywności sejsmicznej było większe w przypadku istnienia uskoków wstępnie naprężonych – zidentyfikowanych jako występujące w miejscu Preese Hall w Lancashire w Wielkiej Brytanii – i dlatego zalecono bieżące mapowanie uskoków w celu zidentyfikowania miejsc potencjalnie wysokiego ryzyka, których należy unikać.
styczeń 2018
.