Henryk VIII

Kim był król Henryk VIII?

Henryk Tudor był królem Anglii od 1509 roku do swojej śmierci w 1547 roku. Syn Henryka VII i Elżbiety York, Henryk został królem Anglii po śmierci ojca. Ożenił się sześciokrotnie, ścinając dwie ze swoich żon, i był głównym inicjatorem angielskiej reformacji. Jego jedyny żyjący syn, Edward VI, zastąpił go po jego śmierci.

Dzieciństwo

Henryk Tudor urodził się 28 czerwca 1491 r. w królewskiej rezydencji, pałacu Greenwich, w Greenwich, w Londynie, w Anglii. Syn Henryka VII Angielskiego i Elżbiety York, Henryk VIII był jednym z sześciorga dzieci, z których przeżyło tylko czworo: Artur, Małgorzata i Maria. Jako młody człowiek i monarcha, drugi z dynastii Tudorów, Henryk VIII emanował charyzmą, atletyzmem i różnorodnym apetytem na sztukę, muzykę i kulturę. Był dowcipny i bardzo wykształcony, przez cały okres swojego wychowania pobierał nauki u prywatnych korepetytorów. Kochał muzykę i sam również ją pisał.

Miłośnik hazardu i joustingu, organizował niezliczone turnieje i bankiety. Jego ojciec zawsze wyobrażał sobie Artura jako króla, a Henryka jako wysokiego rangą urzędnika kościelnego – odpowiednią rolę w tamtym czasie dla jego drugorzędnej kolejności urodzenia. Jak chciał los, Henryk odziedziczył cały spokojny naród po tym, jak jego ojciec zakończył Wojnę Róż.

Koronacja

Oczekiwano, że starszy brat Henryka, Artur, obejmie tron. W 1502 r. książę Artur poślubił Katarzynę Aragońską, córkę hiszpańskiego króla i królowej, Ferdynanda II Aragońskiego i królowej Izabeli I Kastylijskiej. Po niespełna czterech miesiącach małżeństwa Artur zmarł w wieku 15 lat, pozostawiając swojego 10-letniego brata, Henryka, następnego w kolejce do tronu.

Po śmierci króla Henryka VII w 1509 r. Henryk VIII przejął koronę w wieku 17 lat. Henryk był dobroduszny, ale jego dwór szybko nauczył się spełniać każde jego życzenie. Dwa dni po koronacji aresztował dwóch ministrów swego ojca i niezwłocznie ich rozstrzelał. Rozpoczął swoje rządy szukając doradców w większości spraw, a zakończył je absolutną kontrolą.

Angielska reformacja

Od 1514 do 1529 roku Henryk VIII polegał na Thomasie Wolseyu, katolickim kardynale, który kierował jego polityką wewnętrzną i zagraniczną. Wolsey cieszył się wystawnym życiem pod rządami Henryka, ale gdy nie udało mu się szybko doprowadzić do unieważnienia małżeństwa Henryka z Katarzyną, kardynał szybko wypadł z łask.

Po 16 latach sprawowania władzy Wolsey został aresztowany i fałszywie oskarżony o zdradę stanu. Później zmarł w areszcie. Działania Henryka wobec Wolseya dały papieżowi wyraźny sygnał, że nie będzie on respektował życzeń nawet najwyższego duchowieństwa i zamiast tego będzie sprawował pełną władzę w każdej sferze swojego dworu.

W 1534 roku Henryk VIII ogłosił się najwyższą głową Kościoła Anglii. Po tym, jak Henryk ogłosił swoją supremację, kościół chrześcijański oddzielił się, tworząc Kościół Anglii. Henryk ustanowił kilka statutów, które nakreśliły relacje między królem a papieżem oraz strukturę Kościoła Anglii: Act of Appeals, Acts of Succession i pierwszy Act of Supremacy, deklarujący, że król jest „jedyną Najwyższą Głową na Ziemi Kościoła Anglii.”

Te makroreformy przeniosły się na drobne szczegóły kultu. Henryk nakazał duchowieństwu głosić kazania przeciwko przesądnym obrazom, relikwiom, cudom i pielgrzymkom, a także usunąć prawie wszystkie świece z miejsc kultu. Jego katechizm z 1545 roku, zwany Elementarzem Króla, pomijał świętych.

W pełni oddzielony teraz od papieża, Kościół Anglii był pod rządami Anglii, a nie Rzymu. Od 1536 do 1537 roku trwało wielkie północne powstanie, znane jako Pielgrzymka Łaski, podczas którego 30 000 ludzi zbuntowało się przeciwko zmianom wprowadzonym przez króla. Było to jedyne poważne zagrożenie dla władzy Henryka jako monarchy. Przywódca buntu, Robert Aske, i 200 innych zostało straconych. Kiedy John Fisher, biskup Rochester, i Sir Thomas More, były Lord Kanclerz Henryka, odmówili złożenia przysięgi królowi, zostali ścięci na Tower Hill.

Żony Henryka VIII

Henryk VIII miał w sumie sześć żon, w tym Katarzynę Aragońską, Annę Boleyn, Jane Seymour, Annę z Cleves, Katarzynę Howard i Katarzynę Parr.

Katarzyna Aragońska

W wieku 17 lat Henryk poślubił Katarzynę Aragońską z Hiszpanii, a oboje zostali koronowani w Opactwie Westminsterskim. Ojciec Henryka VIII chciał potwierdzić sojusz swojej rodziny z Hiszpanią, więc zaoferował swojego młodego syna Katarzynie, która była wdową po bracie Henryka, Arturze. Obie rodziny zwróciły się do papieża Juliusza II o oficjalne udzielenie dyspensy na małżeństwo Artura i Katarzyny. Papież się zgodził, ale oficjalne małżeństwo Henryka i Katarzyny zostało odłożone do śmierci Henryka VII w 1509 r.

Chociaż Katarzyna urodziła pierwsze dziecko Henryka, córkę Marię, Henryk był sfrustrowany brakiem męskiego potomka i zaczął utrzymywać dwie kochanki na zawołanie. Jego flirty były nieokiełznane jak na standardy jemu współczesnych, ale mimo to doprowadziły do jego pierwszego rozwodu w 1533 r.

Anna Boleyn

Jedna z kochanek Henryka podczas jego małżeństwa z Katarzyną Aragońską, Maria Boleyn, przedstawiła go swojej siostrze, Annie, a Anna i Henryk zaczęli potajemnie spotykać się ze sobą. Ponieważ Katarzyna miała już 42 lata i nie była w stanie spłodzić kolejnego dziecka, Henryk wyruszył z misją zdobycia męskiego dziedzica, konfigurując sposób na oficjalne porzucenie małżeństwa z Katarzyną.

Księga Kapłańska stanowiła, że mężczyzna, który bierze żonę swego brata, pozostaje bezdzietny. Choć Katarzyna urodziła mu dziecko, była to dziewczynka, co według logiki Henryka się nie liczyło. Henryk zwrócił się do papieża z prośbą o unieważnienie małżeństwa, ale spotkał się z odmową z powodu nacisków cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Karola V, bratanka Katarzyny. Debata, podczas której Katarzyna usilnie walczyła o utrzymanie tytułów zarówno swoich, jak i córki, trwała sześć lat.

W 1533 roku Anna Boleyn, która wciąż była kochanką Henryka, zaszła w ciążę. Henryk zdecydował, że nie potrzebuje zgody papieża w sprawach Kościoła Anglii. Thomas Cranmer, nowy arcybiskup Canterbury, przewodniczył procesowi, w którym unieważniono jego pierwsze małżeństwo. Henryk VIII i Anna pobrali się potajemnie w styczniu 1533 roku.

Na dworze jednak królowa Anna bardzo cierpiała z powodu niemożności spłodzenia żywego męskiego potomka. Po tym, jak dwukrotnie poroniła, Henryk zainteresował się jedną z panien Anny, Jane Seymour. Chcąc zerwać z bezowocnym małżeństwem, Henryk wymyślił misterną historyjkę, że Anna popełniła cudzołóstwo, miała stosunki kazirodcze i spiskowała, by go zamordować.

Jane Seymour

W ciągu 11 dni od egzekucji Anny Boleyn, 30 maja 1536 roku, Jane Seymour i Henryk VIII wzięli formalny ślub. Jednak Jane nigdy nie została oficjalnie koronowana ani ukoronowana na królową. W październiku 1537 roku, po trudnej ciąży, Jane Seymour urodziła długo wyczekiwanego syna króla, Edwarda.

Już dziewięć dni po porodzie Jane zmarła z powodu infekcji związanej z ciążą. Ponieważ Jane była jedyną z małżonek Henryka, która urodziła mu syna, uważał ją za swoją jedyną „prawdziwą” żonę. On i jego dwór przez dłuższy czas nosili żałobę po jej odejściu.

Anna z Cleves

Trzy lata po śmierci Jane Seymour Henryk był gotowy do ponownego małżeństwa, głównie po to, by zapewnić sobie sukcesję korony. Pytał na zagranicznych dworach o wygląd dostępnych kobiet. Padła propozycja Anny, siostry księcia Cleves. Niemiecki malarz Hans Holbein Młodszy, który pełnił funkcję oficjalnego malarza króla, został wysłany, aby stworzyć jej portret. Jednak po ślubie, który odbył się w styczniu 1540 roku, Henryk nie pochwalił Anny w ciele i rozwiódł się z nią po sześciu miesiącach. Otrzymała tytuł „Siostry Króla” i otrzymała zamek Hever jako obszerną rezydencję.

Katarzyna Howard

W ciągu kilku tygodni od rozwodu z Anną z Cleves, Henryk poślubił bardzo młodą Katarzynę Howard, pierwszą kuzynkę Anny Boleyn, w prywatnym małżeństwie 28 lipca 1540 roku. Henryk, 49 lat, i Katarzyna, 19 lat, zaczęli być szczęśliwą parą. Henryk zmagał się teraz z ogromnym przyrostem wagi i chorą nogą, a jego nowa żona dodała mu radości życia. Odwdzięczał się jej hojnymi prezentami.

Szczęście nie trwało długo dla pary. Katarzyna zaczęła zabiegać o względy mężczyzn w swoim wieku, co było bardzo niebezpieczne dla królowej Anglii. Po przeprowadzeniu dochodzenia w sprawie jej zachowania, została uznana za winną cudzołóstwa. 13 lutego 1542 roku Henryk kazał stracić Katarzynę na Tower Green.

Katarzyna Parr

Niezależna i dobrze wykształcona Katarzyna Parr była ostatnią i szóstą żoną Henryka; para pobrała się w 1543 roku. Była córką Maud Green, nałożnicy pierwszej żony Henryka, Katarzyny Aragońskiej. Maud nazwała swoją córkę imieniem królowej; w ten sposób ostatnia żona Henryka otrzymała imię po jego pierwszej. Parr była dwukrotnie owdowiała.

Najlepiej udokumentowanym incydentem z życia Katarzyny Parr były jej starania o zakazanie książek, naprawdę okropny czyn pod przywództwem jej męża, który praktycznie doprowadził do jej aresztowania. Kiedy Henryk przybył, by upomnieć ją za jej zuchwałe działania, poddała mu się, mówiąc, że chciała jedynie stworzyć okoliczności, w których mógłby nauczyć ją właściwego zachowania. Henryk zaakceptował sentyment, prawdziwy lub zmyślony, ratując ją przed brutalnym końcem.

Dzieci króla Henryka VIII

Mary

Mary Tudor, pierwsze dziecko Henryka, które przeżyło okres niemowlęcy z królową Katarzyną, urodziła się 18 lutego 1516 roku. Po śmierci swego przyrodniego brata Edwarda w 1553 r. Maria została królową Anglii i rządziła aż do śmierci w 1558 r.

Elizabeth

7 września 1533 r. Anna Boleyn urodziła drugą córkę Henryka VIII, Elżbietę. Choć Elżbieta urodziła się jako księżniczka, Henryk ostatecznie uznał ją za nieślubną. Po śmierci Marii Tudor Elżbieta została koronowana na królową Elżbietę I w 1558 r. i pozostała na tronie do śmierci w 1603 r.

Edward

Jedyny syn króla Henryka VIII, Edward, urodził się 12 października 1537 r. Po śmierci Henryka w 1547 r. Edward został jego następcą w wieku 10 lat i rządził aż do śmierci w 1553 r.

Śmierć Henryka VIII

28 stycznia 1547 r., w wieku 55 lat, zmarł król Anglii Henryk VIII. Jako człowiek w średnim wieku Henryk pokrył się ropnymi czyrakami i prawdopodobnie cierpiał na podagrę. Wypadek w walce na zwody spowodował gwałtowną ranę w nodze, która owrzodziła się i uniemożliwiła mu uprawianie sportu. Jego otyłość spowodowała, że musiał być poruszany za pomocą mechanicznych wynalazków. Jego nawyk objadania się wysokotłuszczowymi mięsami był być może objawem stresu. Niedawna i wiarygodna teoria sugeruje, że cierpiał na nieleczoną cukrzycę typu II.

Henryk VIII został pochowany w kaplicy św. Jerzego w zamku Windsor obok swojej zmarłej trzeciej żony, Jane Seymour. Jedyny żyjący syn Henryka, Edward, odziedziczył tron i został Edwardem VI. Księżniczki Elżbieta i Maria czekały na następczynię.

.