Zdjęcie Volcán de Agua, zrobione z Antigua Guatemala (fot. Wikiguate).
Zdjęcie Volcán de Fuego w pełnej erupcji (Fot. Wikiguate).
Mapa położenia geograficznego wulkanów Gwatemali. * González, I. (2011). Mapa położenia geograficznego. Wulkany Gwatemali. Źródło: IINSIVUMEH. ©2011 Wikiguate.
Wulkany Gwatemali są częścią Pacyficznego Pierścienia Ognia – obejmującego wybrzeże Oceanu Spokojnego, Wyspy Aleuckie, Japonię i Indonezję – co czyni Gwatemalę jednym z najgęściej pokrytych obszarami takich gigantów na świecie (Valdéz, Muralles i Muralles, 2010). W kraju znajduje się 37 wulkanów według Prahla (1999), a trzy z nich są klasyfikowane jako aktywne.
System górski, który przebiega przez kraj rozwidla się tworząc systemy Sierra Madre i Cuchumatanes, w których rozmieszczonych jest ponad 300 ognisk erupcyjnych na terytorium kraju (Valdéz, Muralles i Muralles, 2010).
Większość szczytów wulkanicznych znajduje się w tzw. Sierra Madre, położonej w formie łańcucha zwanego pasmem wulkanicznym Pacyfiku, czyli wulkanicznej osi gwatemalskiego pasma górskiego (Gil, 1999).
Ogniska erupcyjne i główne wulkany
W Gwatemali znajduje się około 324 struktur zidentyfikowanych jako pochodzenia wulkanicznego (DISSG, n. d.). Struktury te nazywane są ogniskami erupcyjnymi, których najczęstszą formą są stożki wulkaniczne. Termin ten odnosi się do otworów w skorupie ziemskiej, przez które materiały magmowe zostały wyniesione na powierzchnię, więc każdy z nich może reprezentować mały wulkan (Bohnenberger, 1969).
Jednakże struktury te nie występują jako wyraźne szczyty. Jeśli chodzi o szczyty wulkaniczne, na terytorium Gwatemali ich liczba wynosi od 30 do 34 według Gila (1999). Valdéz, et al. (2010) wymieniają z kolei 32 rozpoznane wulkany. Prahl (1999) liczy 37, Godoy (1999) i Piedra Santa (2011) wymieniają 34, więc dokładna liczba różni się w zależności od autora.
37 wulkanów wymienionych przez Prahla w jego Guide to the Volcanoes of Guatemala, w porządku alfabetycznym są:
Volcán Acatenango
Volcán de Agua
Volcán Alzatate
Volcán Amayo
Volcán Atitlán
Volcán Cerro Wulkan Quemado
Wulkan Cerro Redondo
Wulkan Cruz Quemada
Wulkan Culma
Wulkan Cuxliquel
Wulkan Chicabal
Wulkan Colcano Chingo
Volcán de Fuego
Wulkan Ipala
Wulkan Ixtepeque
Wulkan Jumay
Wulkan Jumaytepeque
Wulkan Jumaytepeque
Wulkan Jumaytepeque
Wulkan Lacandón
Volcano Las Víboras
Volcano Monte Rico
Volcano Moyuta
Volcano Pacaya
Volcano Quetzaltepeque
Volcano San Antonio
Wulkan San Pedro
Wulkan Santa María
Wulkan Santo Tomás
Wulkan Santiaguito
Wulkan Siete Orejas
Wulkan Siete Orejas
Wulkan Volcano
Wulkan Tolimán
Wulkan Zunil
Ogólna charakterystyka wulkanów
Wulkany w całej Republice zostały uznane za Ostateczne Obszary Zamknięte od ich krateru do 30% zboczy zgodnie z Porozumieniem Rządowym podpisanym 21 czerwca 1956 roku przez ówczesnego Prezydenta Republiki, Carlos Castillo Armas (Godoy, 1999).
Z drugiej strony, najwyższe wulkany znajdują się w zachodnich i centralnych obszarach kraju, podczas gdy te w południowych i wschodnich obszarach są najniższe i najbardziej obfite. Jedenaście wulkanów Gwatemali przekracza wysokość 3 000 metrów nad poziomem morza (Gil, 1999).
Linia wulkaniczna zaczyna się na granicy z Meksykiem od wulkanu Tacaná, a kończy na granicy z Salwadorem od wulkanu Chingo ( Valdéz, et al., 2010).
Szczególne cechy wulkanów
Trzy z nich to wulkany aktywne: wulkan Santiaguito, wulkan Fuego i wulkan Pacaya ( Valdéz, et al., 2010).
Wulkan Ipala i wulkan Chicabal mają jeziora kraterowe ( Valdéz, et al., 2010).
Najwyższy jest wulkan Tajumulco, o wysokości 4 220 metrów nad poziomem morza ( Valdéz, et al., 2010).
Wulkanem o największej objętości jest wulkan Agua, którego średnica u podstawy wynosi około 15 kilometrów, a przybliżona objętość 40 kilometrów sześciennych gęstej skały ( Valdéz, et al., 2010).
Santiaguito jest zarówno najbardziej aktywna, ponieważ nie przerwała swojej aktywności od czasu jej powstania w 1922 roku, jak i najbardziej gwałtowna, ponieważ może generować ogniste erupcje. Fuego jest tą, która wyzwoliła największy słup erupcyjny, który wzniósł się na wysokość prawie 29 000 metrów (DISG, n. d.).
Zważywszy, że trzęsienia ziemi i erupcje wulkanów są produktem tego samego zjawiska geologicznego, duża liczba tych eksplozji, które występują w Gwatemali każdego roku nie jest zaskakująca (Gil, 1999).
Kraj Ameryki Środkowej jest jednym z niewielu miejsc na świecie, gdzie zbiegają się trzy płyty tektoniczne (Gil, 1999). Płyty północnoamerykańskie i karaibskie, jak przechodzą przez naród, generują Chixoy-Polochic, Motagua-San Agustín i Jocotán-Chamalecón systemów fault, które z kolei są odpowiedzialne za większość trzęsień ziemi, które występują w kraju (Gil, 1999).
Oto, w kierunku Pacyfiku jest strefa subdukcji, gdzie płyta Cocos jest osadzony pod płytą karaibską. Innymi słowy, trzęsienia ziemi są tu niezwykle częste, podobnie jak erupcje. Consequently, most of the country’s active volcanoes are located along the Pacific coast (Gil, 1999).
Bibliographical references
- Bohnenberger, O. (1969). Czwartorzędowe ogniska erupcyjne w Gwatemali. Guatemala: Instituto Centroamericano de Investigación y Tecnología Industrial Dostępne również pod adresem: http://www.insivumeh.gob.gt/folletos/folleto%20vulcanologia.ZIP
- Gil, A. (Ed.) (1999). Zwięzła encyklopedia Gwatemali. Tom 1. Hiszpania. Editorial Océano
- Godoy, J. (1999). Wulkany Gwatemali: identyfikacja i ustalenie priorytetów dla ich zarządzania w ramach strategii rozwoju Narodowego Systemu Obszarów Chronionych. Retrieved August 26, 2011 from: www.reservasdeguatemala.org/web/documentos/docto.volcanes.pdf
- Departamento de Investigación y Estudios Geológicos del Instituto Nacioanal de Sismología, Vulcanología, Meteorología e Hidrología (n. d.). Los Volcanes . Gwatemala: Autor. Dostępne również na: http://www.insivumeh.gob.gt/folletos/FVQGT.pdf
- Piedra Santa, J. (2011). Geografía Visualizada Guatemala. Gwatemala: Piedra Santa.
- Prhal, C. (1999). Przewodnik po wulkanach Gwatemali. Wydanie czwarte. Gwatemala: nieznane.
- Valdéz, J., Muralles, S. i Muralles, J. de (2010). Krótki słownik historyczno-geograficzny Gwatemali. W De la Peña, L., Diccionario enciclopédico zwykły Larousse. Meksyk: Ediciones Larousse.
.