Odpłata
Retrybutywna teoria kary utrzymuje, że karanie jest uzasadnione moralnym wymogiem, aby winni naprawili szkody, które wyrządzili społeczeństwu. Teorie retrybutywne generalnie utrzymują, podobnie jak włoski kryminolog Cesare Beccaria (1738-94), że surowość kary powinna być proporcjonalna do wagi przewinienia. Niektóre teorie retrybutywne utrzymują, że kara nigdy nie powinna być wymierzana dla osiągnięcia celu społecznego (takiego jak przestrzeganie prawa w przyszłości przez przestępcę lub innych, którzy są świadkami jego przykładu), podczas gdy inne dopuszczają realizację celów społecznych jako celów drugorzędnych. Wiele (ale nie wszystkie) teorii retrybutywnych twierdzi również, że kara nie powinna być wymierzana osobie, chyba że zostanie ona uznana za winną popełnienia konkretnego przestępstwa (w związku z tym zakazują one zbiorowego karania i brania zakładników z ogółu ludności).
Chociaż teoretycy retrybutywni nie opierają uzasadnienia kary na jej możliwych skutkach odstraszających lub reformatorskich, wielu z nich zgadza się, że kara może pełnić zbawienną funkcję wychowawczą. Uchwalanie i stosowanie prawa karnego – w tym zwłaszcza wymierzanie wyroków – stanowi konkretny przykład wartości wyznawanych przez społeczeństwo i w ten sposób je umacnia. Obywatele, których wartości moralne są wzmacniane przez wyroki sądowe, mogą czuć się do nich silniej przywiązani niż wcześniej; dla kontrastu, mogą kwestionować lub czuć się mniej ograniczeni przez wartości, które sądy widocznie ignorują. Niektórzy retrybutywiści twierdzą, że bez tego rodzaju wzmocnienia, legitymizacja systemu prawnego może zostać podważona, prowadząc ostatecznie do ogólnego upadku moralnego i rozpadu społeczeństwa.
Retrybutywiści twierdzą również, że karanie przestępców przez państwo zaspokaja naturalne zapotrzebowanie społeczności na sprawiedliwość i pomaga powstrzymać ofiary przestępstw i ich bliskich od szukania zemsty poprzez bezpośrednią przemoc. Odmianą tej idei jest przekonanie, że kara jest rodzajem ekspiacji: przestępcy powinni poddać się karze w swoim własnym interesie, aby uwolnić się od winy i ponownie stać się akceptowalnymi dla społeczeństwa.
.