Metabolizm, dystrybucja i eliminacja leków może zachodzić poprzez szereg szlaków, które mogą obejmować system enzymatyczny cytochromu P450 (CYP) (faza I metabolizmu), enzymy koniugacyjne, takie jak sulfacja i UDP-glukuronosyltransferaza (UGT; faza II metabolizmu) oraz transportery komórkowe napływu/wypływu.(1-3) Ponadto, obecnie wiadomo, że na wiele leków może wpływać kombinacja tych szlaków, wpływając w ten sposób na ich profile bezpieczeństwa i skuteczności, jak również na profile farmakokinetyczne innych leków. Co więcej, wiadomo, że wszystkie te szlaki podlegają polimorfizmom genetycznym, które mogą przyczyniać się do różnic w farmakokinetycznych i farmakodynamicznych właściwościach poszczególnych leków. Dla klinicysty ważne jest, aby rozpoznać i docenić udział tych szlaków w prawidłowym wdrożeniu terapii lekowej do praktyki klinicznej.
Jeśli chodzi o metabolizm leków, największy udział ma system enzymatyczny CYP450, przy czym CYP3A4 jest najczęstszym enzymem wykorzystywanym w metabolizmie wielu leków.(1-3) Drugi co do wielkości udział w metabolizmie leków występuje za pośrednictwem enzymów UGT.(3) Obecnie istnieją różne enzymy UGT, o których wiadomo, że przyczyniają się do metabolizmu fazy II wielu najczęściej przepisywanych leków stosowanych w praktyce klinicznej. Na szczęście liczba i stopień istotności interakcji lek-lek związanych z enzymami UGT nie są tak problematyczne w porównaniu z tymi, które opierają się na systemie enzymatycznym CYP450.3 Spośród jedenastu enzymów UGT, UGT2B7 wydaje się przyczyniać do metabolizmu największej liczby leków. Obecność UGT2B7 jest podobna do lokalizacji innych enzymów metabolizmu leków i obejmuje jelito, wątrobę i nerki. Po UGT2B7 w liczbie leków, które są substratami, są UGT1A1, UGT1A9 i UGT1A4. UGT2B7 jest używany przez do 35% leków na rynku, następnie przez UGT1A4, który był używany przez 20% i UGT1A1 przez 15%.(3)
Therefore, regardless of the perspective of the evaluation of the UGT enzyme system ondrug metabolism, UGT2B7 remains to be one of the greatest contributors of drugmetabolism for medications that clinicians will likely prescribe, dispenseand and/or administer to their patients. W rzeczywistości, to właśnie inhibicja UGT2B7 przez kwas walproinowy przyczynia się do zagrażających życiu wysypek skórnych podczas jednoczesnego podawania z lekiem przeciwdrgawkowym, lamotryginą (Lamictal).4 Ponieważ lamotrygina nie ma wielu innych szlaków metabolicznych, przez które mogłaby przejść, ta interakcja lek-lek z kwasem walproinowym może znacząco zagrozić bezpieczeństwu pacjenta. Innym przykładem klinicznie istotnej interakcji lekowej jest interakcja z UGT1A1, gdzie znane inhibitory UGT1A1 (takie jak atazanawir, gemfibrozil i indynawir) mogą narażać pacjenta przyjmującegoirinotecan na znaczne ryzyko supresji szpiku kostnego, ponieważ metabolizm irinotecanu w znacznym stopniu zależy od UGT1A1.(5-7)
Ponieważ wiele leków jest metabolizowanych przez kilka innych enzymów UGT, jak również przez enzymy CYP450 i/lub transportery, zahamowanie jednego enzymu UGT generalnie nie powoduje klinicznie istotnych interakcji lekowych dla niektórych leków.(3) Nie oznacza to, że interakcje lekowe lub niepożądane zdarzenia nie są związane z enzymami UGT. Powyższe przykłady wyraźnie pokazują, że ich wpływ może być istotny klinicznie.