Neutropenia

Neutropenia

Neutropenia oznacza posiadanie niższej niż normalna liczby typu białych krwinek zwanych neutrofilami. Możesz również usłyszeć, jak personel medyczny nazywa ten stan „niską liczbą neutrofilów” lub „niską liczbą białych krwinek”. Jeśli masz neutropenię, jesteś określany jako „neutropeniczny”.

Neutrofile są częścią układu odpornościowego Twojego organizmu. Krążą one w krwiobiegu i układzie limfatycznym i są ważne w zwalczaniu zakażeń.

Istnieją dwa główne powody, dla których u osób z chłoniakiem może wystąpić neutropenia: chłoniak w szpiku kostnym i efekt uboczny leczenia.

• Jeśli komórki chłoniaka znajdują się w szpiku kostnym, zajmują miejsce, które normalnie jest wykorzystywane do produkcji zdrowych komórek krwi. Może to spowodować zmniejszenie liczby neutrofili wytwarzanych przez organizm, ponieważ są one „wypierane” przez komórki chłoniaka.
• Choć celem leczenia jest zabicie komórek chłoniaka, niektóre zdrowe komórki mogą również zostać zniszczone jako skutek uboczny, w tym komórki krwi rozwijające się w szpiku kostnym (takie jak neutrofile). Może się to zdarzyć w przypadku wielu rodzajów chemioterapii i niektórych zabiegów radioterapii.

Neutropenia sama w sobie zazwyczaj nie powoduje objawów. Jest ona diagnozowana za pomocą regularnych badań krwi wykonywanych podczas leczenia chłoniaka.

Jeśli masz małą liczbę neutrofili, jesteś bardziej narażony na zakażenia. Prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji zależy od tego, jak niska jest liczba neutrofilów. Jeśli jest ona tylko nieznacznie poniżej normalnego poziomu, ryzyko zakażenia nie jest dużo wyższe niż zwykle. Twoje szanse na zakażenie wzrastają wraz ze spadkiem liczby neutrofilów.

Jeśli masz neutropenię, skontaktuj się natychmiast z zespołem medycznym, jeśli zauważysz jakiekolwiek objawy zakażenia.

Powrót na górę

Ile neutrofili powinienem mieć?

Liczbę neutrofili we krwi mierzy się za pomocą badania krwi zwanego pełną morfologią krwi (FBC). Twój wynik zostanie porównany z zakresem referencyjnym lub zakresem normalnym. Jest to zakres wartości występujących u zdrowych ludzi.

Różne szpitale czasami stosują nieco inne zakresy referencyjne. Zakresy mogą się również różnić między grupami ludzi – na przykład, osoby rasy czarnej i osoby pochodzenia bliskowschodniego mają tendencję do naturalnie niższej liczby neutrofili we krwi niż osoby rasy białej.

Normalny zakres dla neutrofili wynosi zazwyczaj od 2 miliardów do 7,5 miliarda neutrofili na litr krwi. Aby ułatwić zarządzanie tymi dużymi liczbami, są one zapisywane jako 2,0 x 109/L do 7,5 x 109/L. Lekarze zazwyczaj odnoszą się do nich po prostu przez liczbę – na przykład liczba neutrofili 0,7 lub 4,2.

Ogólnie neutropenia jest klasyfikowana w następujący sposób:

• liczba neutrofili 1,0-2,0: nieznacznie niska
• liczba neutrofili 0,5-1.0: niska
• liczba neutrofili 0,2-0,5: bardzo niska
• liczba neutrofili mniej niż 0,2: skrajnie niska.

Back to top

Skutki neutropenii

Jeśli masz neutropenię, twoje ryzyko rozwoju zakażenia jest wyższe niż normalnie. Im mniejsza liczba neutrofilów, tym większe ryzyko zakażenia:

• nieznacznie mała liczba neutrofilów: niewielka zmiana ryzyka zakażenia
• mała liczba neutrofilów: nieznacznie większe niż normalne ryzyko zakażenia
• bardzo mała liczba neutrofilów: zakażenia częste
• ekstremalnie mała liczba neutrofilów: zakażenia prawdopodobne.

Infekcje mogą rozpocząć się w dowolnym miejscu w organizmie, ale najczęściej dotykają dróg oddechowych, układu pokarmowego, pęcherza moczowego i układu rozrodczego. Mogą one również wpływać na twoją skórę.

Jeśli liczba neutrofilów jest niska, twój organizm nie może zwalczyć infekcji tak dobrze, jak w normalnych warunkach. Oznacza to również, że mogą nie wystąpić typowe objawy zakażenia (np. obrzęk, zaczerwienienie lub ciepło). Jednak często występuje gorączka.

Ważne jest, aby zwrócić się o pomoc medyczną, jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy zakażenia podczas neutropenii.

Back to top

Sepsa neutropeniczna

Sepsa jest poważną, ogólnoustrojową reakcją wywołaną przez zakażenie. U osób z neutropenią, które są mniej zdolne do zwalczania infekcji, może ona rozwijać się znacznie szybciej niż normalnie. Nazywa się to „sepsą neutropeniczną” lub „gorączkową neutropenią”. Może ona zagrażać życiu i musi być pilnie leczona.

Twój zespół medyczny zdiagnozuje sepsę neutropeniczną, jeśli u pacjenta występuje:

• liczba neutrofilów mniejsza niż 0.5 i albo
• temperaturę wyższą niż 38°C, albo
• inne oznaki lub objawy sepsy:
  • dreszcze i dreszcze
  • szybkie bicie serca lub oddychanie
  • zadrgana, zimna, blada lub cętkowana skóra
  • zawroty głowy, splątanie, dezorientacja lub niewyraźna mowa
  • biegunka, nudności lub wymioty
  • kłopoty z poruszaniem się mniej niż zwykle
  • utrata przytomności.

Można mieć sepsę bez wysokiej temperatury. Jest to czasami nazywane „zimną sepsą”.

Jest bardziej prawdopodobne, że będziesz mieć sepsę neutropeniczną bez wysokiej temperatury, jeśli twój schemat chemioterapii zawiera steroidy, ponieważ mogą one maskować gorączkę i ukrywać zakażenie. Z tego powodu lekarze mogą przeprowadzać również inne badania. Mogą zmierzyć częstość akcji serca, ciśnienie krwi, częstość oddychania oraz czynność nerek i wątroby.

Natychmiast skontaktuj się z zespołem medycznym, jeśli masz jakiekolwiek objawy zakażenia.

Back to top

Kiedy jestem najbardziej narażony na neutropenię?

Zależnie od dawki chemioterapii, liczba neutrofilów jest zwykle najniższa około 7-12 dni po chemioterapii, chociaż może pozostać niska dłużej.

Twój zespół hematologiczny sprawdza liczbę neutrofilów przed każdym cyklem chemioterapii. Jeśli liczba neutrofilów jest zbyt niska, następny cykl chemioterapii może zostać opóźniony do czasu, aż liczba neutrofilów będzie wystarczająca. Może to być tylko dzień lub dwa później niż planowano, ale może to być dłużej.

Jeśli jesteś w trakcie chemioterapii, skontaktuj się natychmiast z zespołem medycznym, jeśli zauważysz jakiekolwiek oznaki infekcji.

Back to top

Leczenie neutropenii

Jeśli Twoja liczba neutrofili jest niska z powodu chemioterapii, możesz nie potrzebować żadnego leczenia neutropenii. Twoje neutrofile mogą naturalnie powrócić do bezpiecznego poziomu w ciągu kilku dni.

Leczenie profilaktyczne (zapobiegawcze)

Czasami lekarze zalecają regularne przyjmowanie małych dawek leków w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia. Mogą to być:

• antybiotyki (leki zwalczające zakażenia wywołane przez bakterie, takie jak zakażenia skóry, zapalenie migdałków lub zapalenie płuc)
• leki przeciwwirusowe (leki zwalczające zakażenia wywołane przez wirusy, takie jak grypa, ospa wietrzna lub półpasiec)
• leki przeciwgrzybicze (leki zwalczające zakażenia wywołane przez grzyby, takie jak pleśniawki).

Możesz je mieć tylko przez krótki czas, gdy oczekuje się, że liczba neutrofilów będzie najniższa.

W przypadku niektórych leków stosowanych w chemioterapii ryzyko zakażenia jest wyższe. Wynika to z wpływu tych leków na układ odpornościowy jako całość, a nie na poziom neutrofilów. Jeśli przyjmujesz jeden z tych leków, lekarz przepisze ci małą dawkę antybiotyków. Może być konieczne kontynuowanie ich przyjmowania przez jakiś czas po zakończeniu chemioterapii, aby dać układowi odpornościowemu czas na powrót do zdrowia.

Prewencja może obniżyć ryzyko zakażenia, ale nie może zapobiec wszystkim zakażeniom.

Należy natychmiast skontaktować się ze szpitalem, jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy zakażenia, nawet jeśli przyjmujesz antybiotyki.

Jeśli rozwinie się zakażenie, konieczne będzie leczenie większymi dawkami innych antybiotyków, zwykle podawanych dożylnie (do żyły).

Faktory wzrostu (G-CSF)

Jeśli masz neutropenię i lekarz uważa, że istnieje wysokie ryzyko zakażenia lub jeśli liczba neutrofilów jest zbyt niska, abyś mógł otrzymać potrzebną dawkę chemioterapii, możesz otrzymać „czynnik wzrostu”. Czynniki wzrostu są hormonami (chemicznymi posłańcami), które występują naturalnie w naszym organizmie. Najczęściej stosowanym czynnikiem wzrostu jest czynnik stymulujący wzrost kolonii granulocytów (G-CSF). Jest to białko, które pobudza szpik kostny do wytwarzania określonych białych krwinek. G-CSF pomaga poziomowi neutrofilów szybciej wrócić do normy po chemioterapii, co obniża ryzyko infekcji. Mamy więcej informacji na temat czynników wzrostu i potencjalnych skutków ubocznych czynników wzrostu.

Back to top

Dieta neutropeniczna

Mogłeś słyszeć o „diecie neutropenicznej” (czasami nazywanej dietą „czystą”, „niskobakteryjną” lub „niskomikrobową”). Celem tego typu diety jest wyeliminowanie pokarmów, które z dużym prawdopodobieństwem zawierają bakterie i grzyby wywołujące infekcje. Badania naukowe potwierdzające istnienie diety neutropenicznej są ograniczone, a zalecenia różnią się w zależności od szpitala. Możesz otrzymać zalecenie unikania pewnych pokarmów lub możesz nie otrzymać żadnych ograniczeń dietetycznych.

Zobacz, jak Elisabet opowiada o swoim doświadczeniu z dietą i odżywianiem – w tym dietą neutropeniczną – podczas i po leczeniu chłoniaka, z ekspertyzą Jennifer Pickard, specjalistki dietetyczki w The Royal Marsden NHS Foundation Trust

Spytaj swojego zespołu medycznego, czy są jakieś specyficzne pokarmy, których powinieneś unikać i upewnij się, że przestrzegasz normalnych środków ostrożności dotyczących żywności.

Poniższa dieta neutropeniczna oparta jest na zaleceniach Stowarzyszenia Brytyjskich Dietetyków. Różni się ona w zależności od liczby neutrofilów.

Rady żywieniowe dla osób z liczbą neutrofilów pomiędzy 0,5 a 2.0 x 109/L

Produkty mleczne

Unikać:

• wszystkich niepasteryzowanych produktów mlecznych
• serów miękkich wyprodukowanych z niepasteryzowanego mleka
• serów dojrzewających w pleśni, takich jak Camembert, Brie i sery kozie
• serów pleśniowych
• jogurtów probiotycznych lub „bio” lub napojów jogurtowych.

Alternatywy:

• mleko pasteryzowane, mleko sojowe, mleko Jersey lub mleko UHT
• serki wyprodukowane z mleka pasteryzowanego
• serki przetworzone
• serki pakowane próżniowo
• serki twarde, takie jak Cheddar i Edam
• jogurty lub jogurty-napoje, które nie są probiotyczne lub „bio”.

Mięso i ryby

Unikaj:

• surowego lub niedogotowanego mięsa lub drobiu
• wędzonych mięs (w tym salami)
• surowych lub lekko ugotowanych ryb lub skorupiaków
• wędzonego łososia.

Alternatywy:

• dobrze ugotowane mięso lub drób
• konserwowane mięso lub ryby
• zapakowane próżniowo wędliny (przechowywane w lodówce)
• zapakowane próżniowo ryby spożywane prosto z opakowania.

Jajka

Unikać:

• surowych lub niedogotowanych jaj
• produktów zawierających surowe lub niedogotowane jaja (na przykład domowego majonezu, lodów, musu, egg-nog, bezów)
• sosów lub dressingów zawierających surowe lub niedogotowane jaja (na przykład sosu Hollandaise, sosu Bearnaise, sosu do sałatki Cezar).

Alternatywy:

• jaja ugotowane na twardo
• majonez kupiony w sklepie
• produkty zawierające jaja pasteryzowane.

Paté

Unikać:

• pasztetów mięsnych i warzywnych.

Alternatywy:

• pasztety pasteryzowane
• pasty w słoikach lub puszkach, których nie trzeba przechowywać w lodówce.

Dodatkowe wskazówki dla osób z ciężką neutropenią (liczba neutrofilów mniejsza niż 0.5 x 109/L)

Owoce, orzechy i warzywa

Unikać:

• surowych, nieobranych owoców i warzyw, w tym sałatek
• surowych suszonych owoców i produktów zawierających surowe suszone owoce
• uszkodzonych lub przejrzałych owoców lub warzyw
• niepasteryzowanych lub świeżych owoców lub warzyw
• świeżych orzechów
• orzechów w łupinach.

Alternatywy:

• dobrej jakości, gotowane i obrane owoce i warzywa
• soki owocowe UHT lub o przedłużonej trwałości
• pasteryzowane smoothies
• konserwowane owoce lub orzechy
• gotowane suszone owoce
• gotowane lub prażone orzechy
• masło orzechowe.

Nabiał

Unikać:

• lodów z furgonetek z lodami.

Alternatywy:

• lodów w szczelnie zamkniętych, jednorazowych tubkach.

Woda

Unikać:

• wody niezdatnej do picia
• wody butelkowanej
• wody źródlanej lub studziennej
• wody z chłodziarek wodnych lub fontann z napojami
• lodów w restauracjach lub napojów typu slush.

Alternatywy:

• świeżo płynąca woda z kranu
• woda gazowana
• lód z odpowiednich źródeł wody.

Różne

Unikaj:

• nieugotowanych ziół, przypraw i pieprzu
• niepasteryzowanego lub świeżego miodu lub plastrów miodu
• żywności z lady sklepowej
• dużych paczek lub słoików z żywnością, która nie zostanie spożyta za jednym razem
• słodkości typu „zbierz i wymieszaj”.

Alternatywy

• gotowane zioła, przyprawy i pieprz
• pasteryzowany lub poddany obróbce cieplnej miód
• jednorazowe, pojedyncze opakowania żywności lub słodyczy.

Back to top

.