- Co to jest rozwojowa dysplazja stawu biodrowego?
- Czy dysplazja stawu biodrowego może ulec samoistnej korekcji?
- Kto jest narażony na ryzyko wystąpienia dysplazji stawu biodrowego?
- Co powoduje dysplazję stawu biodrowego?
- Historia rodzinna
- Nieprawidłowości formowania się macicy
- Urodzenie bezmózgowe
- Jakie są oznaki i objawy rozwojowej dysplazji stawu biodrowego u dzieci?
- Jak leczy się dysplazję stawu biodrowego?
- Czy dysplazja stawu biodrowego zawsze wymaga operacji?”
- Szelki Pavlika
- Redukcja
- Closed reduction and spica cast
- Otwarta operacja redukcyjna dysplazji stawu biodrowego
- Jakie są zagrożenia związane z leczeniem DDH?
- Jakiego rodzaju rezultatu może oczekiwać dziecko z DDH?
- Authors
Co to jest rozwojowa dysplazja stawu biodrowego?
Rozwojowa dysplazja stawu biodrowego (DDH), znana również jako rozwojowa dziecięca dysplazja stawu biodrowego lub dysplazja stawu biodrowego, opisuje spektrum nieprawidłowości stawu biodrowego, które różnią się ciężkością od całkowitego zwichnięcia stawu biodrowego do łagodnych nieprawidłowości zlokalizowanego stawu biodrowego.
Dysplazja stawu biodrowego może rozwinąć się u dziecka w czasie narodzin lub we wczesnym dzieciństwie. Chociaż jest powszechnie diagnozowana u niemowląt i małych dzieci, DDH dotyka również nastolatków i dorosłych. Zwykle można to jednak przypisać łagodniejszym przypadkom DDH, które są trudne do zdiagnozowania i mogą być nieleczone w dzieciństwie.
Ilustracja kości udowej i panewki.
spotkanie w zdrowym stawie biodrowym
W zdrowym stawie biodrowym, górny koniec kości udowej (udo) spotyka się z panewką, pasując do siebie jak kula i panewka, w których kula obraca się swobodnie w panewce. Chrząstka, gładka tkanka ochronna, wyściela kości i zmniejsza tarcie pomiędzy powierzchniami podczas ruchu.
W DDH występuje jednak nieprawidłowa relacja pomiędzy elementami stawu biodrowego, a panewka stawu biodrowego jest często niedorozwinięta i nie podtrzymuje głowy kości udowej (kuli).
Stany objęte terminem dysplazja stawu biodrowego obejmują:
- biodro zwichnięte: gdy nie ma kontaktu między chrząstką na kuli a chrząstką na panewce
- biodro zwichnięte: gdy kula łatwo wskakuje i wyskakuje z panewki
- biodro podwichnięte: gdy chrząstki kuli i panewki dotykają się, ale kula nie jest prawidłowo osadzona w panewce
- biodro dysplastyczne: gdy panewka stawu biodrowego lub panewka jest niedorozwinięta lub niewystarczająco rozwinięta, aby utrzymać kulę (częściej występuje u starszych nastolatków i dorosłych niż u pacjentów pediatrycznych)
Przednio-tylne (przód-tył) przedoperacyjne zdjęcie rentgenowskie zwichniętego prawego biodra u malucha (pokazane po lewej).
Wśród dzieci dysplazja stawu biodrowego częściej dotyczy lewego biodra niż prawego. Około 80% przypadków przebiega zgodnie z tym schematem. Choroba może jednak występować w obu biodrach.
Czy dysplazja stawu biodrowego może ulec samoistnej korekcji?
Niektóre łagodne formy rozwojowej dysplazji stawu biodrowego u dzieci – szczególnie te występujące u niemowląt – mogą z czasem ulec samoistnej korekcji.
Kto jest narażony na ryzyko wystąpienia dysplazji stawu biodrowego?
Dysplazja stawu biodrowego występuje znacznie częściej u dziewczynek niż u chłopców i ma tendencję do występowania rodzinnego. Nawet wśród dzieci, które nie mają powiązań dziedzicznych, istnieje większe ryzyko u wszystkich pierworodnych dzieci.
Co powoduje dysplazję stawu biodrowego?
Genetyka odgrywa istotną rolę, ale inne wpływy podczas ciąży i porodu – takie jak wrodzone schorzenia spowodowane przebywaniem płodu w zbyt małej macicy – oraz przypadki porodu pośladkowego mogą również prowadzić do rozwojowej dysplazji stawu biodrowego.
Historia rodzinna
Ryzyko wystąpienia zwichnięcia stawu biodrowego przy urodzeniu wynosi około jeden na 1000. Jeśli rodzic doświadczył dysplazji stawu biodrowego w dzieciństwie, ryzyko jej wystąpienia u jego własnego dziecka wzrasta o 12% w porównaniu z rodzicem bez historii choroby. Dziecko, którego rodzeństwo ma dysplazję stawu biodrowego, będzie miało o 6% większe szanse na rozwój tego schorzenia.
Nieprawidłowości formowania się macicy
Przechylenie głowy (torticollis) i odwrócenie przedniej części stopy (metatarsus adductus) to warunki wrodzone, które często są wynikiem bycia ograniczonym w zbyt małej macicy. Te warunki alarmują pracowników medycznych, aby uważać na obecność dysplazji stawów biodrowych, która może być również spowodowana takim ograniczeniem.
Urodzenie bezmózgowe
To jest, gdy dziecko wyłania się z kanału rodnego pośladkami do przodu zamiast głową do przodu. Prawdopodobieństwo wystąpienia dysplazji stawu biodrowego u dziecka urodzonego pośladkowo jest 10 razy większe niż u dziecka urodzonego głową do przodu.
Jakie są oznaki i objawy rozwojowej dysplazji stawu biodrowego u dzieci?
Jeśli nieprawidłowość występuje po urodzeniu, może zostać wykryta podczas rutynowego badania fizykalnego noworodka. Inne objawy obejmują rozbieżność w długości nóg, ograniczony zakres ruchu w biodrze, utykanie lub koślawe chodzenie u maluchów.
Podczas rutynowego badania noworodka lekarz delikatnie zgina biodra dziecka w różnych kierunkach. Jeśli biodro jest zwichnięte lub może być łatwo zwichnięte lub podwichnięte (częściowo zwichnięte), lekarz może wyczuć „zgrzyt”, gdy biodro przesuwa się z osi. W mniejszym odsetku przypadków problem staje się widoczny dopiero w późniejszym okresie niemowlęcym lub we wczesnym dzieciństwie. Późniejsze rozpoznanie dysplazji stawu biodrowego może być wykryte podczas rutynowych badań stabilności stawu biodrowego w gabinecie pediatrycznym.
Dodatkowe objawy, które mogą zwrócić uwagę rodzica i lekarza na niezdiagnozowaną rozwojową dysplazję stawu biodrowego obejmują:
- rozbieżność w długości kończyn (jedna noga krótsza od drugiej) po stronie dotkniętej chorobą
- utykanie
- chód brodzący (wskazujący, że dotknięte są obie nogi)
- ograniczony zakres ruchu stawu biodrowego (który początkowo może być wykryty przez opiekuna podczas zmiany pieluszki)
Aby potwierdzić diagnozę rozwojowej dysplazji stawu biodrowego u dzieci w wieku do czterech do sześciu miesięcy, ortopeda wykorzystuje obrazowanie ultrasonograficzne. Technologia ta oferuje znaczną przewagę nad konwencjonalnym zdjęciem rentgenowskim, ponieważ zdjęcia mogą być wykonywane podczas ruchu biodra. „Jest to bardzo dokładne i bezpieczne narzędzie diagnostyczne, ponieważ nie ma promieniowania,” mówi Roger F. Widmann, MD, szef ortopedii dziecięcej w HSS. U dzieci w wieku powyżej sześciu miesięcy do potwierdzenia diagnozy stosuje się zdjęcia rentgenowskie, które lepiej uwidaczniają szczegóły kości.
Jak leczy się dysplazję stawu biodrowego?
Wczesna interwencja jest niezbędna, aby zapewnić prawidłowy rozwój kości tworzących staw biodrowy. Nieprawidłowy wzrost zarówno w obrębie kuli jak i panewki może powodować problemy z formowaniem się drugiej z nich. Celem jest osiągnięcie i utrzymanie zgodności stawów. „Panewka i głowa kości udowej są od siebie zależne w procesie prawidłowego wzrostu i rozwoju” – wyjaśnia dr Widmann. „Jeśli kula nie przylega ściśle do panewki, zapewniając specyficzny bodziec wzrostowy, panewka może stać się zbyt płaska i niezdolna do pomieszczenia kuli. Z kolei bez prawidłowego kontaktu z panewką, głowa i szyjka kości udowej nie będą rosły normalnie.”
Czy dysplazja stawu biodrowego zawsze wymaga operacji?”
Gdy wymagane jest leczenie, pierwszym wyborem dla dzieci poniżej szóstego miesiąca życia jest leczenie niechirurgiczne, z zastosowaniem uprzęży Pavlika. W mniejszości przypadków, w których takie postępowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, oraz u dzieci zdiagnozowanych dopiero po ukończeniu szóstego miesiąca życia, konieczne może być leczenie operacyjne.
Szelki Pavlika
Szelki Pavlika to miękkie usztywnienie, które delikatnie kieruje głowę kości udowej w głąb panewki lub panewki, co stymuluje prawidłowy rozwój stawu.
Zwykle szelki są stosowane przez trzy miesiące. Początkowo dziecko będzie nosiło uprząż w pełnym wymiarze godzin, a w miarę poprawy ustawienia bioder i osiągnięcia stabilności można ją ograniczyć do stosowania w niepełnym wymiarze godzin. Leczenie za pomocą uprzęży Pavlika jest skuteczne w około 85% przypadków zwichniętych bioder u dzieci poniżej szóstego miesiąca życia.
Zdjęcie niemowlęcia w uprzęży Pavlika.
Niestety uprząż Pavlika nie jest dobrym rozwiązaniem terapeutycznym dla starszych dzieci, ponieważ biodro bardziej utrwaliło się w pozycji zwichniętej i jest trudniejsze do ponownego ustawienia.
Redukcja
W przypadku niewielkiej liczby pacjentów, u których leczenie za pomocą uprzęży Pavlika nie jest skuteczne, oraz w przypadku dzieci, u których rozpoznanie postawiono dopiero po ukończeniu przez nie sześciu miesięcy, ortopeda może zalecić przeprowadzenie operacji redukcji zamkniętej lub redukcji otwartej. Redukcja jest zabiegiem polegającym na ponownym ustawieniu lub umieszczeniu kości na swoim miejscu w celu optymalizacji zgodności stawu biodrowego. Zabiegi redukcji są wykonywane przez ortopedów dziecięcych posiadających specjalistyczne doświadczenie w leczeniu dysplazji stawu biodrowego. Istnieją dwa rodzaje redukcji:
- Redukcja zamknięta: Chociaż w tej procedurze nie wykonuje się nacięć, wymaga ona umieszczenia dziecka w znieczuleniu ogólnym. Podczas zabiegu redukcji zamkniętej lekarz wykorzystuje radiografię do obserwacji biodra, a następnie delikatnie manipuluje nim w celu prawidłowego ustawienia, bez wykonywania jakichkolwiek nacięć. Następnie stosuje się gips, który utrzymuje biodro w miejscu przez okres do trzech miesięcy.
- Redukcja otwarta: W otwartej redukcji, wykonywanej również w znieczuleniu ogólnym, konieczne jest nacięcie chirurgiczne w celu usunięcia wszelkich tkanek, które uniemożliwiają prawidłowe ustawienie głowy kości udowej w panewce. Następnie stosuje się również gips.
Obraz artrogramu zwichniętego biodra na sali operacyjnej.
MRI image of relocated (anatomically aligned) hip.
Closed reduction and spica cast
Po zamkniętej redukcji stawu biodrowego, pacjent jest umieszczany w gipsie spica body cast na 12 tygodni w celu utrzymania prawidłowego ustawienia panewki i kuli stawu biodrowego. W HSS stosujemy przekrojowe, trójwymiarowe obrazowanie MRI biodra po zamkniętej redukcji w celu potwierdzenia właściwego umiejscowienia biodra i zgodności stawu biodrowego. HSS preferuje stosowanie rezonansu magnetycznego zamiast promieniowania rentgenowskiego lub tomografii komputerowej, ponieważ nie wiąże się to z promieniowaniem.
Zdjęcie niemowlęcia w gipsie spica.
Otwarta operacja redukcyjna dysplazji stawu biodrowego
Leczenie przez otwartą redukcję jest generalnie zarezerwowane dla dzieci powyżej 10 miesiąca życia, które mają nowe rozpoznanie dysplastycznego biodra lub w przypadkach, w których wcześniejsza, zamknięta redukcja biodra była nieskuteczna.
W tej procedurze chirurg wykonuje nacięcie, usuwa wszelkie przeszkody w anatomicznym ustawieniu biodra (takie jak regulacja napiętych mięśni lub innych tkanek miękkich) i przemieszcza głowę kości udowej do panewki. Chirurg może również być zmuszony do przywrócenia prawidłowej anatomii poprzez wykonanie osteotomii stawu biodrowego – zabiegu polegającego na wykonaniu cięć w kości udowej i/lub panewce w celu dostosowania kątów, pod jakimi stykają się kości i zoptymalizowania zgodności stawów. Konieczność wykonania osteotomii kości udowej lub panewki wzrasta wraz z wiekiem, w którym postawiono diagnozę. Jest ona zwykle wymagana w celu skorygowania nieprawidłowego rozwoju kości u każdego dziecka powyżej trzeciego lub czwartego roku życia.
Przedoperacyjny widok prawego zwichnięcia stawu biodrowego, gdzie
prawa noga wydaje się krótsza niż lewa.
Zdjęcie rentgenowskie przednio-tylne (przód-tył), sześć
miesięcy po otwartej redukcji ze skorygowanym prawym biodrem.
Wszystkie procedury redukcyjne, w tym te, które obejmują osteotomię, są wykonywane w warunkach szpitalnych i wymagają zastosowania znieczulenia ogólnego. Dzieci, które przechodzą otwartą redukcję, noszą gips przez okres od sześciu do ośmiu tygodni. Po usunięciu gipsu, pacjent zazwyczaj nadal nosi w nocy ortezę, dopóki chirurg ortopeda nie stwierdzi, że staw biodrowy rozwija się prawidłowo.
W przypadku niektórych pacjentów, u których wykonano otwartą lub zamkniętą redukcję i/lub osteotomię kości udowej, może być również wymagana osteotomia miednicy w celu dostosowania kąta panewki. U młodszych pacjentów często stosowaną procedurą jest osteotomia Pembertona lub Degi, w której kostny i chrzęstny dach biodra jest reorientowany do normalnego ustawienia.
Rentgenogram przednio-tylny (przód-tył) pokazujący resztkową
dysplazję panewki w prawym biodrze (pokazane po lewej).
Immediate postoperative X-ray after Dega pelvic osteotomy.
X-ray: Miednica i biodro 18 miesięcy po osteotomii miednicy typu Dega.
Jakie są zagrożenia związane z leczeniem DDH?
Ryzyko związane z zabiegiem operacyjnym – krwawienie, zakażenie i ryzyko związane ze znieczuleniem – jest minimalne. Ortopedzi dziecięcy zwracają szczególną uwagę na to, aby uniknąć stanu zwanego martwicą awaskularną (znaną również jako AVN lub osteonekroza), w którym kości stawu biodrowego nie otrzymują wystarczającej ilości krwi. Może to być spowodowane niepotrzebnym wciskaniem głowy kości udowej (kuli stawu biodrowego) z powrotem do panewki (panewki), a więc stosowaniem minimalnego nacisku. Martwica okołonaczyniowa może spowodować nieprawidłowy wzrost kości.
Odnosząc się do bezpieczeństwa tych procedur, dr Widmann mówi: „To, co zwykle mówię rodzicom, to fakt, że podstawowym ryzykiem w przypadku rozpoznania rozwojowej dysplazji stawu biodrowego jest niepodejmowanie żadnych działań. Nieleczone dzieci są narażone na wysokie ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów w wieku dorosłym, z towarzyszącymi jej zmianami zwyrodnieniowymi, które powodują przewlekły i postępujący ból oraz sztywność.”
Choć liczby są trudne do określenia, niektórzy członkowie społeczności medycznej uważają, że do 50% dorosłych, którzy ostatecznie wymagają wymiany stawu biodrowego z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów, rozwinęło tę chorobę w wyniku problemu dziecięcego stawu biodrowego. Uważa się, że większość z tych przypadków to dysplazja stawu biodrowego.
Jakiego rodzaju rezultatu może oczekiwać dziecko z DDH?
Im wcześniej choroba jest leczona, tym większe są szanse na pomyślny wynik, co oznacza biodro, które wydaje się anatomicznie normalne zarówno podczas badania fizycznego, jak i na zdjęciu rentgenowskim. Dzieci leczone z powodu dysplazji stawu biodrowego są badane w regularnych odstępach czasu aż do osiągnięcia dojrzałości szkieletowej (zakończenia wzrostu), aby zapewnić kontynuację normalnego rozwoju. W niektórych przypadkach, zwichnięte biodro, które zostało skutecznie zredukowane, może nadal rozwijać dysplazję w późniejszych latach, wymagając dodatkowego leczenia.
Updated: 2/9/2021
Summary Prepared by Nancy Novick – Diagnostic imaging examinations provided by HSS Radiologists
Authors
Associate Attending Orthopedic Surgeon, Hospital for Special Surgery
Associate Professor of Orthopedic Surgery, Weill Cornell Medical College
Assistant Attending Pediatric Orthopedic Surgeon, Hospital for Special Surgery
Assistant Professor of Orthopedic Surgery, Weill Cornell Medical College
Associate Attending Orthopedic Surgeon, Hospital for Special Surgery
Associate Professor of Orthopedic Surgery, Weill Cornell Medical College
Associate Attending Orthopedic Surgeon, Hospital for Special Surgery
Associate Professor, Clinical Orthopedic Surgery, Weill Cornell Medical College
Chief, Hip Preservation Service, Hospital for Special Surgery
Associate Attending Orthopedic Surgeon, Hospital for Special Surgery
Chief, Pediatric Orthopaedic Surgery, Hospital for Special Surgery
Attending Orthopaedic Surgeon, Hospital for Special Surgery
.