Nowy saksofon Adolphe’a Saxa miał otwór z parabolicznym stożkiem i ustnik z prostym stroikiem, który, dzięki zmniejszeniu go, został właśnie zaadaptowany do korpusu instrumentu. Nie poprzestał jednak na wynalezieniu saksofonu, ani nie ograniczył się do jednego tylko instrumentu. Zawsze był zainteresowany stworzeniem szerszej rodziny, liczącej zazwyczaj od sześciu do siedmiu członków. Jego celem było objęcie jak największej liczby rejestrów i zachęcenie do włączania jego instrumentów do orkiestr. W 1843 roku zgłosił patent na kolekcję sześciu waltorni – lepiej znanych jako saxhorny, a w 1845 roku opatentował siedem projektów dla klasy instrumentów znanych jako saxtromby. Następnie, w 1846 roku, zgłosił do opatentowania całą gamę saksofonów, składającą się z ośmiu elementów, a w 1849 roku rodzinę sekstub. W sumie Adolphe Sax opatentował 46 wynalazków.
Adolphe Sax w Paryżu
Jesienią 1842 roku Adolphe Sax zamieszkał przy rue Neuve-Saint-Georges w Paryżu, w małym warsztacie, który w 1848 roku zatrudniał do 191 pracowników i który wyprodukował około 20 000 instrumentów w okresie od 1843 do 1860 roku. Bardzo szybko nawiązał znajomość z Hectorem Berliozem, który nie szczędził pochwał i wsparcia dla nowych pomysłów instrumentalnych Saxa.
Berlioz, jako krytyk muzyczny w Journal des débats, zwiastował przybycie Saxa poświęcając mu cały artykuł, 12 czerwca 1842 roku, w którym napisał:
„Jest to człowiek o przenikliwym umyśle; bystry, nieustępliwy, wytrwały wbrew wszelkim próbom i o wyjątkowych umiejętnościach… Jest on jednocześnie kalkulatorem, akustykiem i jak trzeba, wytapiaczem, tokarzem i grawerem. Potrafi myśleć i działać; wymyśla i realizuje.”
Można się słusznie zastanawiać, dlaczego Adolphe Sax tak długo zwlekał z zarejestrowaniem francuskiego patentu na swoją nową rodzinę saksofonów. W rzeczywistości patent ten był owocem wielu lat pracy, podczas których zajmował się on koncepcją różnych instrumentów, systemów i adaptacji mających zastosowanie do hejnału: na przykład zaworu obrotowego.
Ta początkowa rodzina ośmiu saksofonów założona przez Adolphe’a Saxa miała zostać uaktualniona o siedem saksofonów przez Georges’a Kastnera, w jego „Ogólnym podręczniku muzyki wojskowej na użytek armii francuskiej”, opublikowanym w 1848 roku. W dolnej części tablicy XXV swego dzieła autor precyzuje nazewnictwo rodziny saksofonów:
„Istnieje cała rodzina: saksofon sopranowy w F lub Eb, saksofon sopranowy w C lub Bb, saksofon altowy w Eb. Saksofon altowo-tenorowy w Bb. Saksofon tenorowy-barytonowy w Eb. Saksofon basowy w C lub B flat, saksofon kontrabasowy w F lub Eb.”
Although present in theory in Sax’s patent submission and initially envisaged by Ravel for his Bolero, the Sopranino in F was never made. Jego partia jest tradycyjnie wykonywana przez sopran Bb. Podczas gdy saksofony w tonacji C lub F początkowo wydawały się bardziej odpowiednie do użycia w orkiestrach symfonicznych, niepowodzenie tej inkorporacji doprowadziło do porzucenia tych modeli.
Dzisiaj rodzina saksofonów nadal składa się z siedmiu członków i pozostaje bardzo zbliżona do tej, którą opisał Kastner:
- E♭ sopranino,
- B♭ sopran,
- E♭ alt,
- B♭ tenor,
- E♭ baryton
- B♭ bas,
- E♭ kontrabas.
Saksofon w Konserwatorium Paryskim
Klasę saksofonu utworzono w Konserwatorium Paryskim w 1857 roku, a jej kierownikiem został w sposób naturalny Adolphe Sax. Sax był odpowiedzialny za wyszkolenie około 130 saksofonistów na różnych instrumentach kwartetu. Nie mniej jednak denerwowało go, że kompozytorzy ograniczali się głównie do eksploracji brzmień jego saksofonu altowego.
Nie przeszkodziło mu to w kontynuowaniu poszukiwań i uzyskaniu drugiego patentu na saksofon (nr 70894 z 19 marca 1866 r.), w którym określił:
„Pierwsze ulepszenie polega na wydłużeniu instrumentu bez obniżania jego rejestru, tj. poprzez utrzymanie tego samego stopnia pomiędzy istniejącymi nutami. Ten nowy układ daje mi większy zasięg przy niskim rejestrze i pozwala na zwiększenie szerokości harmonicznych oktawy, a jednocześnie dodaje do niej niektóre harmoniczne dwunastki, tj, dając saksofonowi zakres klarnetu i część zasobów właściwych dla tego instrumentu, bez usuwania jakiegokolwiek z jego bogactwa i bez zmiany palcowania.”
„Drugie ulepszenie polega na zmianie układu mechanizmu saksofonu; w szczególności części obsługiwanej przez lewą rękę. Ta modyfikacja, czyniąc palcowanie łatwiejszym i bardziej regularnym, zasadniczo skutkuje uproszczeniem wykonania i tworzy dźwięk wyższej jakości z większą dokładnością…”
Pierwsze saksofony Adolphe’a Saxa były produkowane z mosiądzu. Ich palcowanie czerpało tyle samo z fletu, co z klarnetu, które od tej pory korzystały z nowego mechanizmu Théobalda Boehma. Sax skupił się na budowie klucza, kładąc nacisk na ergonomię i lepsze wyważenie stroju. W dalszym ciągu starał się udoskonalać otwór swoich instrumentów; podczas gdy pierwszy otwór saksofonu miał kształt stożka parabolicznego, próbował również stożków prostych i wklęsłych. Do dziś przeważa otwór paraboliczny.
Ważne ulepszenia po 1870 roku
Po wojnie w 1870 roku Konserwatorium Paryskie niestety zawiesiło klasę saksofonu. Nie zniechęciło to jednak Adolphe’a Saxa, który nigdy nie przestał ulepszać swoich saksofonów, do uzyskania trzeciego patentu 27 listopada 1880 roku.
Wyciąg z patentu nr 139 884, z 27 listopada 1880 roku :
„No 1 saksofon altowy w E♭, najbardziej korzystnej tonacji dla muzyki wojskowej, i najczęściej używany, reprezentujący partię altową w kwartecie, jest zbyt krótki o jeden ton, aby osiągnąć najdalszą granicę najniższego rejestru skrzypiec. Wydłużyłem tubę tak, aby uzyskać dwa półtony, czyli B♭ i A, które reprezentują, jeśli chodzi o wysokość dźwięku koncertowego, D♭ i C.” „Nr 2 Rozszerzając analogiczną operację podobnie do wysokiego rejestru, umieściłem dwa nowe klawisze, aby uzyskać F# i wysokie G, gdzie F# jest brane przez prawą rękę, a G przez lewą. Można by z resztą, jeśli jest to preferowane, zastosować inne kombinacje.”
Sax precyzuje to zaraz potem:
„aby ułatwić wydmuchiwanie wysokich tonów, użyłem klawisza czwartej oktawy, który nie jest używany przez kciuk, ale jest dobrze umiejscowiony tak, że jest wprowadzany do gry przez same klawisze. Ten sam zabieg może być zastosowany do wszystkich klawiszy wysokich tonów.”
Pierwsi producenci
Gdy Adolphe Sax zmarł 7 lutego 1894 roku, jego syn Adolphe-Édouard (1859-1945), który od 1888 roku był liderem orkiestry dętej w Operze Paryskiej, zajął jego miejsce jako szef produkcji w firmie Sax. W późniejszym okresie saksofon cierpiał na brak popularności, ponieważ ograniczał się głównie do muzyki wojskowej. Do końca I wojny światowej francuscy producenci instrumentów dętych stracili blisko dwie trzecie swoich wyspecjalizowanych pracowników. Stany Zjednoczone, cierpiące w tym okresie na niedobór francuskich instrumentów, zaczęły rozwijać własną rodzimą produkcję instrumentów.
W 1921 roku, trzydzieści sześć lat po swoim powstaniu (1885), firma Selmer Paris rozpoczęła produkcję saksofonów. Przyjmując zasadę wyciąganych otworów tonowych i rezygnując z ich przyspawania do korpusu instrumentów, Selmer zrewolucjonizował sposób wykonania saksofonu. Proces ten był już stosowany w Stanach Zjednoczonych przy produkcji fletów, co pozwoliło zaoszczędzić znaczną ilość czasu podczas produkcji. Poprawiono również niezawodność, estetykę i lekkość instrumentu. Selmer ruszył na podbój amerykańskiego rynku w momencie, gdy narodziny jazzu i nowy styl życia przyczyniały się do wzrostu pasji do saksofonu.
W 1929 roku Selmer Paris dokonał historycznego przejęcia warsztatów Sax, stając się tym samym jedynym spadkobiercą wynalazku saksofonu i ducha Saxa.
.