- Przegląd
- Objawy
- Kiedy do lekarza
- Przyczyny
- Zapalenie płuc nabyte przez społeczność
- Szpitalne zapalenie płuc
- Zapalenie płuc nabyte w wyniku opieki zdrowotnej
- Aspiracyjne zapalenie płuc
- Faktory ryzyka
- Powikłania
- Prewencja
- Diagnostyka
- Leczenie
- Hospitalizacja
- Sposoby życia i domowe sposoby leczenia
- Przygotowanie przed wizytą
- Co możesz zrobić
- Czego oczekiwać od lekarza
- Co można robić w międzyczasie
Przegląd
Zapalenie płuc to zakażenie powodujące zapalenie woreczków powietrznych w jednym lub obu płucach. Woreczki powietrzne mogą wypełnić się płynem lub ropą (materiałem ropnym), powodując kaszel z flegmą lub ropą, gorączkę, dreszcze i duszności. Różne mikroorganizmy, takie jak bakterie, wirusy i grzyby, mogą powodować zapalenie płuc.
Zapalenie płuc może wahać się w ciężkości od łagodnego do zagrażającego życiu. Jest najpoważniejsza u niemowląt i małych dzieci, osób powyżej 65 roku życia oraz osób z problemami zdrowotnymi lub osłabionym układem odpornościowym.
Większość zapaleń płuc występuje, gdy dochodzi do osłabienia naturalnych mechanizmów obronnych organizmu i pozwala zarazkom na inwazję i namnażanie się w płucach. Aby zniszczyć organizmy atakujące Twój organizm, gwałtownie gromadzą się białe krwinki. Wraz z bakteriami i grzybami wypełniają one worki powietrzne w płucach (pęcherzyki płucne). Oddychanie może stać się trudne. Typowym objawem bakteryjnego zapalenia płuc jest kaszel, który wytwarza gęstą, krwawą lub żółtawo-zieloną plwocinę z ropą.
Objawy
Znaki i objawy zapalenia płuc wahają się od umiarkowanych do ciężkich i zależą od kilku czynników, takich jak rodzaj zarazka, który spowodował zakażenie, wiek i ogólny stan zdrowia. Umiarkowane oznaki i objawy są często podobne do tych z przeziębienia lub grypy, ale trwają dłużej.
Znaki i objawy zapalenia płuc mogą obejmować następujące elementy:
- Ból w klatce piersiowej podczas oddychania lub kaszlu
- Dezorientacja lub zmiany w postrzeganiu umysłu (u osób dorosłych w wieku 65 lat lub starszych)
- Kaszel, który może wytwarzać flegmę
- Zmęczenie
- Gorączka, pocenie się i dreszcze
- Niższa niż normalna temperatura ciała (u osób dorosłych w wieku powyżej 65 lat i osób z osłabionym układem odpornościowym)
- Nudności, wymioty lub biegunka
- Trudności w oddychaniu
Noworodki i niemowlęta mogą nie wykazywać oznak zakażenia. Mogą też wymiotować, mieć gorączkę i kaszel, wydawać się niespokojne lub zmęczone i pozbawione energii, lub mieć trudności z oddychaniem i jedzeniem.
Kiedy do lekarza
Skonsultuj się z lekarzem, jeśli masz trudności z oddychaniem, ból w klatce piersiowej, utrzymującą się gorączkę 102ºF (39ºC) lub wyższą, lub uporczywy kaszel, zwłaszcza jeśli masz kaszel z ropą.
Bardzo ważne jest, aby osoby z następujących grup ryzyka skonsultowały się z lekarzem:
- Dorośli w wieku powyżej 65 lat
- Dzieci w wieku poniżej 2 lat z oznakami i objawami
- Osoby z niezdiagnozowanym stanem zdrowia lub osłabionym układem odpornościowym
- Osoby otrzymujące chemioterapię lub przyjmujące leki, które tłumią układ odpornościowy
Dla niektórych starszych osób dorosłych i osób z niewydolnością serca lub przewlekłymi problemami z płucami, Zapalenie płuc może szybko stać się stanem zagrażającym życiu.
Przyczyny
Wiele zarazków może powodować zapalenie płuc. Najczęstsze z nich to bakterie i wirusy znajdujące się w powietrzu, którym oddychamy. W normalnych warunkach organizm nie dopuszcza do zakażenia płuc przez te zarazki. Jednak czasami zarazki te mogą obezwładnić twój układ odpornościowy, nawet jeśli twój stan zdrowia jest ogólnie dobry.
Zapalenie płuc jest klasyfikowane według rodzajów zarazków, które je wywołują i miejsca, w którym doszło do zakażenia.
Zapalenie płuc nabyte przez społeczność
Zapalenie płuc nabyte przez społeczność jest najczęstszym rodzajem zapalenia płuc. Występuje poza szpitalami i innymi placówkami opieki zdrowotnej. Może być spowodowana przez następujące czynniki:
- Bakterie. Najczęstszą przyczyną bakteryjnego zapalenia płuc w Stanach Zjednoczonych jest Streptococcus pneumoniae. Ten rodzaj zapalenia płuc może wystąpić samoistnie lub po przebytym przeziębieniu lub grypie. Może dotyczyć jednej części (płata) płuca, co jest stanem zwanym zatorowym zapaleniem płuc.
- Organizmy podobne do bakterii. Mycoplasma pneumoniae może również powodować zapalenie płuc. Zazwyczaj daje łagodniejsze objawy niż inne rodzaje zapalenia płuc. Chodzące zapalenie płuc jest nieformalną nazwą nadaną temu typowi zapalenia płuc, które zazwyczaj nie jest na tyle ciężkie, aby wymagało odpoczynku w łóżku.
- Grzyby. Ten rodzaj zapalenia płuc występuje najczęściej u osób z przewlekłymi problemami zdrowotnymi lub osłabionym układem odpornościowym, a także u osób, które wdychały duże dawki organizmów. Grzyby, które ją wywołują można znaleźć w glebie lub ptasich odchodach i różnią się w zależności od położenia geograficznego.
- Wirusy, w tym COVID-19. Niektóre z wirusów wywołujących przeziębienie i grypę mogą powodować zapalenie płuc. Wirusy są najczęstszą przyczyną zapalenia płuc u dzieci poniżej 5 roku życia. Wirusowe zapalenie płuc ma zazwyczaj łagodny przebieg. Ale w niektórych przypadkach może stać się bardzo poważny. Koronawirus 2019 (COVID-19) może wywołać zapalenie płuc, które może mieć ciężki przebieg.
Szpitalne zapalenie płuc
Niektórzy ludzie dostają zapalenia płuc podczas pobytu w szpitalu z powodu innej choroby. Szpitalne zapalenie płuc może być poważne, ponieważ bakterie, które je wywołują, mogą być bardziej odporne na antybiotyki, a także dlatego, że osoby, które na nie zapadają, są już chore. Osoby korzystające z respiratorów (respiratorów), które są często używane na oddziałach intensywnej opieki medycznej, są w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia tego typu zapalenia płuc.
Zapalenie płuc nabyte w wyniku opieki zdrowotnej
Zapalenie płuc nabyte w wyniku opieki zdrowotnej jest zakażeniem bakteryjnym, które występuje u osób mieszkających w placówkach opieki długoterminowej lub otrzymujących opiekę w przychodniach, w tym w ośrodkach dializy nerek. Podobnie jak szpitalne zapalenie płuc, zapalenie płuc nabyte w placówkach opieki zdrowotnej może być spowodowane przez bakterie, które są bardziej odporne na antybiotyki.
Aspiracyjne zapalenie płuc
Aspiracyjne zapalenie płuc występuje, gdy jedzenie, napoje, wymiociny lub ślina są wdychane do płuc. Aspiracja jest bardziej prawdopodobna, jeśli coś zaburza normalny odruch zgrzytania zębami, np. uraz mózgu lub problem z połykaniem albo nadmierne spożywanie alkoholu lub narkotyków.
Faktory ryzyka
Zapalenie płuc może dotknąć każdego. Jednak dwie grupy wiekowe najbardziej narażone na ryzyko to:
- Dzieci w wieku 2 lat lub młodsze
- Posoby w wieku 65 lat lub starsze
Inne czynniki ryzyka obejmują następujące elementy:
- Przebywanie w szpitalu. Jesteś w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania na zapalenie płuc, jeśli przebywasz na oddziale intensywnej opieki medycznej w szpitalu, zwłaszcza jeśli jesteś podłączony do urządzenia pomagającego w oddychaniu (respiratora).
- Choroba przewlekła. Jesteś bardziej narażony na zapalenie płuc, jeśli masz astmę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (COPD) lub choroby serca.
- Palenie. Palenie uszkadza naturalne mechanizmy obronne organizmu przed bakteriami i wirusami wywołującymi zapalenie płuc.
- Osłabiony lub stłumiony układ odpornościowy. Osoby zakażone wirusem HIV/AIDS, osoby, którym przeszczepiono narząd lub osoby otrzymujące długotrwałą chemioterapię lub steroidy są w grupie ryzyka.
Powikłania
Nawet w przypadku leczenia, u niektórych osób z zapaleniem płuc, zwłaszcza z grup wysokiego ryzyka, mogą wystąpić powikłania, w tym następujące:
- Bakterie w krwiobiegu (bakteriemia). Bakterie przedostające się z płuc do krwiobiegu mogą rozprzestrzeniać zakażenie na inne narządy i potencjalnie prowadzić do niewydolności narządów.
- Duszność. Jeśli zapalenie płuc jest ciężkie lub jeśli masz ukrytą przewlekłą chorobę płuc, możesz mieć problemy z uzyskaniem wystarczającej ilości tlenu podczas oddychania. Może być konieczna hospitalizacja i podłączenie do maszyny do oddychania (respiratora) do czasu wyleczenia płuc.
- Nagromadzenie płynu wokół płuc (wysięk opłucnowy). Zapalenie płuc może powodować gromadzenie się płynu w cienkiej przestrzeni pomiędzy warstwami tkanki wyściełającej płuca i jamę klatki piersiowej (opłucna). Jeśli płyn staje się zakażone, może być konieczne do drenażu przez rurkę klatki piersiowej lub usunięte przez surgery.
- Ropień płuca. Ropień powstaje, gdy w jamie płuca tworzy się ropa. Ropnie są zazwyczaj leczone antybiotykami. Czasami operacja lub drenaż za pomocą długiej igły lub rurki umieszczonej w ropniu jest konieczne, aby usunąć ropę.
Prewencja
Aby pomóc zapobiec zapaleniu płuc:
- Zaszczep się. Dostępne są szczepionki, które zapobiegają niektórym rodzajom zapalenia płuc i grypy. Porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat tych i innych szczepionek. Wytyczne dotyczące szczepień zmieniły się z biegiem czasu, więc upewnij się, że sprawdziłeś swój status szczepień u lekarza, nawet jeśli pamiętasz, że otrzymałeś szczepionkę przeciwko zapaleniu płuc w przeszłości.
- Upewnij się, że dzieci są zaszczepione. Lekarze zalecają inną szczepionkę przeciwko zapaleniu płuc dla dzieci w wieku poniżej 2 lat oraz dla dzieci w wieku od 2 do 5 lat, które są szczególnie podatne na chorobę pneumokokową. Dzieci uczęszczające do grupowej opieki dziennej również powinny otrzymać szczepionkę. Lekarze zalecają również szczepionkę przeciw grypie dla dzieci poniżej 6 miesięcy.
- Należy przestrzegać zasad higieny. Aby chronić się przed infekcjami dróg oddechowych, które często prowadzą do zapalenia płuc, regularnie myj ręce lub używaj środka odkażającego do rąk na bazie alkoholu.
- Nie pal. Palenie uszkadza naturalne mechanizmy obronne, które chronią Twoje płuca przed infekcjami układu oddechowego.
- Dbaj o silny układ odpornościowy. Wystarczająca ilość snu, regularne ćwiczenia fizyczne i zdrowa dieta.
Diagnostyka
Najpierw lekarz zada pacjentowi pytania dotyczące historii choroby, a następnie przeprowadzi badanie fizykalne, w tym osłuchanie płuc za pomocą stetoskopu w celu wykrycia wszelkich nietypowych bulgotań lub trzasków sugerujących zapalenie płuc.
Jeśli podejrzewa się zapalenie płuc, lekarz może zalecić następujące badania:
- Badania krwi. Badania krwi są wykorzystywane do potwierdzenia infekcji i próby zidentyfikowania rodzaju organizmu, który ją wywołuje. Jednak dokładna identyfikacja nie zawsze jest możliwa.
- RTG klatki piersiowej. Pomaga to lekarzowi zdiagnozować zapalenie płuc i określić zasięg i lokalizację infekcji. Jednak lekarz nie może stwierdzić na podstawie zdjęcia rentgenowskiego, jaki rodzaj zarazka wywołuje zapalenie płuc.
- Pulsoksymetria. W tym teście mierzony jest poziom tlenu we krwi. Zapalenie płuc może spowodować, że płuca nie są w stanie przekazać wystarczającej ilości tlenu do krwiobiegu.
- Badanie plwociny. Próbkę płynu z płuc (plwocina) uzyskuje się poprzez głęboki kaszel pacjenta; próbka jest następnie analizowana, aby pomóc w ustaleniu przyczyny zakażenia.
Twój lekarz może zlecić inne badania, jeśli pacjent ma ponad 65 lat, przebywa w szpitalu, ma poważne objawy lub cierpi na inne choroby. Mogą one obejmować następujące elementy:
- tomografia komputerowa. Jeśli zapalenie płuc nie ustępuje w oczekiwanym czasie, lekarz może zalecić wykonanie tomografii komputerowej klatki piersiowej w celu uzyskania bardziej szczegółowych obrazów płuc.
- Posiew płynu z opłucnej. Za pomocą igły wprowadzonej między żebra pobiera się próbkę płynu z obszaru opłucnej i bada się ją w celu określenia rodzaju zakażenia.
Ten obraz rentgenowski klatki piersiowej przedstawia obszar zapalenia w płucu, wskazujący na obecność zapalenia płuc.
Leczenie
Leczenie zapalenia płuc polega na wyleczeniu zakażenia i zapobieganiu powikłaniom. Osoby z zapaleniem płuc nabytym przez społeczność mogą być zazwyczaj leczone w domu za pomocą leków. Chociaż większość objawów ustępuje w ciągu kilku dni lub tygodni, uczucie zmęczenia może utrzymywać się przez miesiąc lub dłużej.
Szczególne zabiegi zależą od rodzaju i ciężkości zapalenia płuc, wieku, i ogólnego stanu zdrowia. Opcje obejmują następujące elementy:
- Antybiotyki. Leki te są stosowane w leczeniu bakteryjnego zapalenia płuc. Zidentyfikowanie rodzaju bakterii wywołującej zapalenie płuc i wybór najlepszego antybiotyku do jego leczenia może zająć trochę czasu. Jeśli objawy nie ulegną poprawie, lekarz może zalecić inny antybiotyk.
- Leki przeciwkaszlowe. Leki te mogą być stosowane w celu uspokojenia kaszlu, abyś mógł odpocząć. Ponieważ kaszel pomaga w rozluźnianiu i przemieszczaniu płynów z płuc, dobrze jest nie pozbywać się go całkowicie. Należy również wiedzieć, że w bardzo niewielu badaniach sprawdzano, czy leki przeciwkaszlowe dostępne bez recepty zmniejszają kaszel spowodowany zapaleniem płuc. Jeśli chcesz spróbować leku tłumiącego kaszel, zastosuj najmniejszą dawkę, która pomoże Ci odpocząć.
- Leki przeciwgorączkowe/ przeciwbólowe. Można je przyjmować w razie potrzeby w celu złagodzenia gorączki i dyskomfortu. Należą do nich leki takie jak aspiryna, ibuprofen (Advil, Motrin IB, inne) i acetaminofen (Tylenol, inne).
Hospitalizacja
Możesz potrzebować hospitalizacji, jeśli:
- Jesteś powyżej 65 roku życia
- Mylisz się co do czasu, ludzie, lub miejscach
- Pani/Pana czynność nerek jest ograniczona
- Pani/Pana ciśnienie skurczowe wynosi poniżej 90 milimetrów rtęci (mm Hg) lub ciśnienie rozkurczowe wynosi 60 mm Hg lub mniej
- Pani/Pana oddech jest szybki (30 lub więcej oddechów na minutę)
- Pani/Pana/Państwa potrzeby pomoc w oddychaniu
- Twoja temperatura jest niższa niż normalnie
- Tętno poniżej 50 lub powyżej 100
Możesz zostać przyjęty na oddział intensywnej terapii, jeśli potrzebujesz respiratora lub jeśli objawy są ciężkie.
Dzieci mogą wymagać przyjęcia, jeśli:
- Jest młodsze niż 2 miesiące
- Jest ospałe lub bardzo senne
- Ma problemy z oddychaniem
- Ma niski poziom tlenu we krwi
- Ma niski poziom tlenu we krwi
- Nie oddycha dobrze
- Nie oddycha dobrze.
- Wyglądają na odwodnione
Sposoby życia i domowe sposoby leczenia
Te wskazówki mogą pomóc Ci szybciej wrócić do zdrowia i zmniejszyć ryzyko powikłań:
- Dużo odpoczywaj. Nie wracaj do szkoły lub pracy, dopóki temperatura nie wróci do normy i nie będziesz miał kataru. Nawet jeśli zaczniesz czuć się lepiej, uważaj, aby się nie przeciążać. Ponieważ zapalenie płuc może nawracać, najlepiej nie wracać szybko do swoich rutynowych zajęć, dopóki nie poczujesz się w pełni zdrowy. Zapytaj swojego lekarza, jeśli nie jesteś pewien.
- Pozostań nawodniony. Należy pić dużo płynów, zwłaszcza wody, aby pomóc rozluźnić śluz w płucach.
- Należy przyjmować leki zgodnie z zaleceniami. Należy w pełni przyjmować leki przepisane przez lekarza. Jeśli leki zostaną odstawione zbyt wcześnie, płuca mogą nadal być siedliskiem bakterii, które mogą się namnażać i powodować nawroty zapalenia płuc.
Przygotowanie przed wizytą
Możesz zacząć od wizyty u lekarza rodzinnego lub lekarza świadczącego pomoc w nagłych wypadkach, lub możesz zostać skierowany do lekarza specjalizującego się w chorobach zakaźnych lub chorobach płuc (pulmonologa).
Podajemy tutaj kilka informacji, które pomogą Ci przygotować się do konsultacji i wiedzieć, czego możesz się spodziewać.
Co możesz zrobić
- Zapisz wszelkie objawy, w tym swoją temperaturę.
- Zapisz kluczowe informacje medyczne, w tym ostatnie hospitalizacje i wszelkie schorzenia, które masz.
- Zapisz kluczowe informacje osobiste, w tym narażenie na działanie wszelkich chemikaliów lub toksyn, lub wszelkie niedawne podróże, które odbywałeś.
- Sporządź listę wszystkich leków, witamin i suplementów, które zażywasz, zwłaszcza antybiotyków, które brałeś w poprzednim zakażeniu, ponieważ mogą one prowadzić do oporności na leki na zapalenie płuc.
- Jeśli to możliwe, zabierz ze sobą członka rodziny lub przyjaciela, aby pomógł Ci zapamiętać wszystkie informacje, które Ci przekazano, oraz wszelkie pytania, które chcesz zadać.
- Zapisz pytania, które chcesz zadać lekarzowi.
Kilka podstawowych pytań, które należy zadać lekarzowi, może obejmować następujące kwestie:
- Co może być przyczyną moich objawów?
- Jakie badania muszę wykonać?
- Jakie leczenie zalecacie?
- Czy będę musiał być hospitalizowany?
- Czy mam inne choroby, jak wpłynie na nie moje zapalenie płuc?
- Czy są jakieś ograniczenia, których powinienem przestrzegać?
Możesz swobodnie zadawać inne pytania.
Czego oczekiwać od lekarza
Przygotuj się do odpowiedzi na pytania, które może zadać lekarz:
- Kiedy zacząłeś mieć objawy?
- Czy miałeś wcześniej zapalenie płuc? Jeśli tak, to w którym płucu?
- Czy objawy występują stale czy sporadycznie? Jak bardzo są nasilone?
- Jakie rzeczy, jeśli w ogóle, wydają się poprawiać lub pogarszać objawy?
- Czy podróżował(a) Pan(i) lub był(a) narażony(a) na kontakt z chemikaliami lub substancjami toksycznymi?
- Czy był(a) Pan(i) narażony(a) na kontakt z chorymi ludźmi w domu, szkole lub pracy?
- Czy pali Pan(i) papierosy?
- Ile alkoholu wypijasz w ciągu tygodnia?
- Czy szczepiłeś się przeciwko grypie lub zapaleniu płuc?
Co można robić w międzyczasie
Aby zapobiec pogorszeniu się stanu pacjenta, należy wykonywać następujące czynności:
- Nie palić i nie przebywać w otoczeniu dymu
- Pić dużo płynów i dużo odpoczywać
Nie palić i nie przebywać w otoczeniu dymu
Nie palić i nie przebywać w otoczeniu dymu.